Informacja o działalności za 2018r.
INFORMACJA O DZIAŁALNOŚCI
SAMORZĄDOWEGO KOLEGIUM ODWOŁAWCZEGO W KOSZALINIE
ZA OKRES OD DNIA 1 STYCZNIA DO 31 GRUDNIA 2018 ROKU
CZĘŚĆ I
OGÓLNA INFORMACJA O DZIAŁALNOŚCI KOLEGIUM ZA ROK 2018
1. Podstawa i zakres działania Kolegium
Podstawę prawną działania Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Koszalinie (dalej: SKO) stanowi ustawa z dnia 12 października 1994 roku o samorządowych kolegiach odwoławczych (tekst jednolity w Dz. U. z 2018r. poz. 570) oraz właściwe rozporządzenia wydane w oparciu o delegację ustawową.
Zgodnie z wyżej wymienioną ustawą, samorządowe kolegia odwoławcze są organami wyższego stopnia w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości jednostek samorządu terytorialnego, właściwymi w szczególności do rozpatrywania odwołań od decyzji, zażaleń na postanowienia, ponagleń, żądań wznowienia postępowania lub stwierdzania nieważności decyzji, w trybie uregulowanym przez przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity w Dz. U. z 2018r., poz. 2096; dalej jako – Kpa) oraz ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa (tekst jednolity w Dz. U. z 2018r., poz. 800; dalej jako – Op). Kolegium orzeka również w innych sprawach na zasadach określonych w odrębnych ustawach.
Obszar właściwości miejscowej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Koszalinie obejmuje, zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2003 roku w sprawie obszarów właściwości miejscowej samorządowych kolegiów odwoławczych (Dz. U. z 2003r. Nr 198, poz.1925), powiaty: białogardzki, drawski, kołobrzeski, koszaliński, sławieński, szczecinecki, świdwiński, wałecki wraz z gminami objętymi tym obszarem oraz miasto na prawach powiatu - Koszalin.
Ogółem Kolegium obejmuje 57 jednostek samorządu terytorialnego, w tym:
- 9 powiatów (w tym 1 miasto na prawach powiatu - Koszalin),
- 48 gmin, w tym:
- 7 gmin miejskich
- 17 gmin miejsko-wiejskich
- 24 gmin wiejskich
Rozstrzygając sprawy indywidualne w składach trzyosobowych, członkowie składów orzekających Kolegium są związani wyłącznie przepisami powszechnie obowiązującego prawa. Kontrolę orzecznictwa kolegiów sprawują sądy administracyjne.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Koszalinie jest państwową jednostką budżetową.
2. Obsada kadrowa Kolegium i kwalifikacje osób zatrudnionych
2.1. Kolegium na dzień 31.12.2018r. składało się z 22 członków: 9 etatowych i 13 pozaetatowych. Kolegium w okresie od 01.01.2018r. do 31.07.2018r. składało się z 22 członków: 10 etatowych i 12 pozaetatowych. Od dnia 01.08.2018r. do dnia 30.09.2018r. łączna liczba członków Kolegium wynosiła 22 osoby (9 etatowych i 13 pozaetatowych). Od dnia 01.10.2018r. do dnia 06.11.2018r. łączna liczba członków Kolegium wynosiła 21 osób (8 etatowych i 13 pozaetatowych). Od 07.11.2018r. do 31.12.2018r. Kolegium składało się z 22 członków: 9 etatowych i 13 pozaetatowych. Zmiany stanu osobowego wynikały z: rezygnacji z pełnionych funkcji etatowego członka Kolegium w związku z przejściem na emeryturę (2 osoby zatrudnione w połowie wymiaru czasu pracy każda), powołaniem przez Pana Premiera jednej osoby na etatowego członka Kolegium z dniem 06.11.2018r., przekształceniem charakteru członkostwa jednej osoby z etatowego na pozaetatowe. Dodatkowo jeden inny członek etatowy wystąpił o odwołanie z tej funkcji z dniem 25 stycznia 2019r., w związku z przejściem na emeryturę. W związku z tym, w dniu 7 grudnia 2018r. na Zgromadzeniu Ogólnym Kolegium powołano Komisję Konkursową w celu przeprowadzenia konkursu na to stanowisko (Uchwała Nr III 1/2018).
|
Liczba członków etatowych posiadających wykształcenie : |
|||
|
wyższe prawnicze : 8 |
wyższe administracyjne : 1 |
||
|
Liczba członków pozaetatowych posiadających wykształcenie (stan na 31.12.2018r.): |
|||
|
wyżze prawnicze : 8 |
wyższe administracyjne : 1 |
wyższe inne : 4
W tym mgr: - ekonomii 1, - chemii 1, - fizyki 1, - inżynierii środowiska 1.
|
|
|
|
|
|
|
Wśród etatowych członków Kolegium 7 osób posiada obecnie tytuł radcy prawnego.
2.2. Biuro Kolegium na dzień 31.12.2018r. składa się z 7 osób (od dnia 01.10.2018r.). W okresie od dnia 01.01.2018r. do dnia 07.02.2018r. składało się z 6 osób, natomiast od dnia 08.02.2018r. do dnia 28.02.2018r. – z 7 osób. Od dnia 01.03.2018r. do dnia 31.03.2018r. w biurze Kolegium zatrudnionych było 8 osób. Od dnia 01.04.2018r. do dnia 22.07.2018r. składało się z 7 osób, a od dnia 23.07.2018r. do dnia 30.09.2018r. z 8 osób (w tym jedna osoba zatrudniona na czas określony w celu zastępstwa pracownika w okresie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy). Od dnia 01.10.2018r. do dnia 31.12.2018r. w biurze Kolegium zatrudnionych było 7 osób. Wszystkie osoby pracujące w biurze posiadają wykształcenie wyższe.
Stanowiska pracy w biurze (7) to:
- główna księgowa – 1,
- starszy inspektor – 4, (w tym 1 osoba na ½ etatu, 1 osoba na urlopie macierzyńskim),
- inspektor – 1 (umowa na czas określony w celu zastępstwa usprawiedliwionej nieobecności innego pracownika).
- referent – 1.
Obsługa informatyczna Kolegium wykonywana jest na podstawie umowy cywilnoprawnej.
3.Lokal i wyposażenie Kolegium
Siedziba Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Koszalinie mieści się w Koszalinie, przy ul. Gen. Władysława Andersa 34, w pomieszczeniach użyczonych Kolegium przez Wojewodę Zachodniopomorskiego w gmachu Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie Delegaturze w Koszalinie. Warunki lokalowe są dobre, bardzo dobrze układa się obecnie współpraca z Panem Wojewodą Zachodniopomorskim oraz Panem Dyrektorem Delegatury w Koszalinie. Obiekt użytkowany przez SKO jest własnością Skarbu Państwa i zgodnie z podpisaną umową użyczenia ze współzarządcą nieruchomości, tj. Zachodniopomorskim Urzędem Wojewódzkim w Szczecinie ul. Wały Chrobrego 4, Kolegium dysponuje obecnie 537,53 m² powierzchni. Użyczający prowadzi również obsługę administracyjną budynku i dlatego cała dokumentacja obiektu jest w posiadaniu zarządcy.
Wszyscy etatowi członkowie Kolegium (orzecznicy) zajmują samodzielne pokoje. Stan wyposażenia Kolegium w sprzęt biurowy i elektroniczny (zestawy komputerowe) należy ocenić jako dobry. Według stanu na koniec roku 2018 w Kolegium znajdowało się 30 zestawów komputerowych, jeden komputer przenośny (laptop) oraz serwer sieciowy, który został zakupiony w 2012 r. z uwagi na bardzo dużą ilość informacji (danych) zawartych na dotychczasowym serwerze głównym oraz stały ich przypływ, a także z powodu niewystarczającej wydajności dotychczasowego serwera. Dodatkowo na stanie Kolegium – od grudnia 2015r. – znajdują się: serwer bazodanowy, serwer aplikacji, sprzętowe zabezpieczenie infrastruktury firewall, wydajne urządzenie skanujące jednoprzebiegowe do dokumentów. Powyższy sprzęt został zakupiony w związku z decyzją Ministra Finansów w sprawie zmian w budżecie państwa na rok 2015 z dnia 11 października 2015 roku Nr MF/FS8/004117/2015, na mocy której dla Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Koszalinie przyznano środki z rezerwy celowej (poz. 29) z przeznaczeniem na wydatki związane z wdrażaniem i funkcjonowaniem systemów teleinformatycznych. Wsparcie z rezerwy celowej w tym zakresie – w celu dalszej informatyzacji – otrzymały wszystkie samorządowe kolegia odwoławcze.
W związku z koniecznością sukcesywnej wymiany przestarzałego sprzętu, Kolegium w kwietniu 2018r. roku zakupiło urządzenie wielofunkcyjne do sekretariatu z funkcjami: drukowania, kopiowania i skanowania. W czerwcu 2018r. została również zakupiona jedna drukarka w miejsce drukarki uszkodzonej. Dotychczas używane urządzenia były przestarzałe technologicznie i nie pozwalały na wydajną pracę. W sierpniu 2018r. została zakupiona nowa kserokopiarka do Kancelarii Kolegium, ponieważ nieopłacalna była naprawa dotychczas używanej, wyeksploatowanej, kserokopiarki. Zakup został dokonany po negocjacjach w obniżonej cenie, z zachowaniem 36-miesięcznej gwarancji oraz serwisem gwarancyjnym i pogwarancyjnym wraz ze stałą opieką techniczną.
Ze względu na potrzebę należytego zabezpieczania danych osobowych przed dostępem dla osób nieuprawnionych zakupiono przenośne szyfrowane pamięci pendrive w ilości 14 sztuk. Są one wykorzystywane do bieżącej pracy przez orzeczników i pracowników Biura Kolegium. Powierzono je orzecznikom i pracownikom Kolegium z obowiązkiem zwrotu w przypadku ustania stosunku pracy.
Z uwagi na coraz częstszą potrzebę składania pod wytwarzanymi w Kolegium dokumentami (w tym decyzjami i postanowieniami) bezpiecznych podpisów elektronicznych wyrobiono certyfikaty kwalifikowane dla orzeczników i pracowników Biura Kolegium, wraz z niezbędnymi komponentami. W celu zaspokojenia potrzeb Kolegium w tym przedmiocie zostały wyrobione:
- certyfikaty kwalifikowane wraz z kartami kryptograficznymi i czytnikami dla orzeczników i pracowników Biura w ilości 2 sztuk;
- certyfikaty kwalifikowane wraz z kartami kryptograficznymi dla orzeczników i pracowników Biura w ilości 8 sztuk;
- odnowiono certyfikat kwalifikowany (bez karty kryptograficznej) dla pracownika Biura w ilości 1 sztuki.
W sumie wyrobiono certyfikaty kwalifikowane w ilości 11 sztuk. Każdy pracownik ma hasło do własnego komputera, które podlega konieczności ciągłej zmiany. Informatyk, prezes i główna księgowa mają dostęp do konta administratora. Na wszystkich komputerach zainstalowany jest program antywirusowy. Zarządzanie dokumentami – każdy pracownik ma dostęp do własnego katalogu, a orzecznicy dodatkowo mają dostęp do katalogu z decyzjami pozostałych orzeczników w celu ułatwienia pracy i zapewnienia stabilności orzeczniczej Kolegium. Wszyscy pracownicy mają również dostęp internetowy do portalu prawniczego Lex Samorząd Terytorialny Plus (Wolters Kluwer). Natomiast do programu RESAK (m.in. rejestracja spraw) dostęp mają wyłącznie osoby uprawnione. Istnieje zakaz wynoszenia akt sprawy, akt osobowych pracowników i innej dokumentacji poza siedzibę Kolegium. Dodatkowo stosuje się zabezpieczanie (hasłem) danych zapisanych na komputerze czy zewnętrznych nośnikach. W ten sposób dochodzi do zabezpieczenia przed skutkiem kosztownego i wydłużonego w czasie odzyskania dokumentów, jak też ujawnienia poufnych informacji. Do służbowej głównej poczty e-mailowej Kolegium dostęp mają prezes Kolegium, główna księgowa oraz inspektor ds. finansowych i kadrowych. Każdy pracownik Kolegium ma indywidualną firmową skrzynkę mailową, na którą m.in. przekierowywane są adresowane do nich wiadomości, przychodzące na pocztę główną SKO. Indywidualne konta pracowników są zabezpieczone hasłem znanym tylko administratorowi, dzięki temu z tych skrzynek mailowych można korzystać tylko w Kolegium. Pracownicy upoważnieni do wysyłania i przekazywania e-maili zobowiązani są do ich sprawdzenia pod względem informacji, dane podlegają anonimizacji w razie potrzeby.
W Kolegium dopuszczone są do stosowania następujące programy komputerowe: Pakiet Microsoft Office, Resak, Asystent, Repertorium, Płatnik, Bankowość Elektroniczna NBP, Program Unikap, Program Sfinks, Program Seter, Program Archsys, Program Gall Anonimizacja, Program F-secure - antywirus na zestawy komputerowe oraz na serwer. Dostęp do programów zawierających dane personalne pracowników, a także dane finansowe SKO mają tylko uprawnieni pracownicy.
4. Zgromadzenie Ogólne Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Koszalinie
W 2018 roku Zgromadzenie Ogólne SKO w Koszalinie obradowało 4 razy, tj. w dniach: 19 marca, 19 czerwca, 28 sierpnia oraz 7 grudnia.
W dniu 19 marca 2018r. na Zgromadzeniu Ogólnym uchwałą nr III 1/2018 przyjęto roczną informację o działalności Kolegium w Koszalinie za rok 2017; podjęto również uchwałę w sprawie ustalenia faktycznej liczby członków Kolegium (Uchwała nr III 2/2018).
W dniu 19 czerwca 2018r. na Zgromadzeniu Ogólnym przedstawiono sprawę zmiany charakteru członkostwa jednego z orzeczników z etatowego na pozaetatowe. Po przedstawieniu i wysłuchaniu kandydata dokonano podjęcia uchwały w sprawie opinii o kandydacie na pozaetatowego członka Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Koszalinie (Uchwała nr III 3/2018). W związku z rezygnacją tej i innej osoby z funkcji etatowego członka Kolegium, powołano również Komisję Konkursową w celu przeprowadzenia konkursu na jeden wolny etat – stanowisko (Uchwała Nr III 4/2018).
W dniu 28 sierpnia 2018r. na Zgromadzeniu Ogólnym, po przedstawieniu i wysłuchaniu kandydata, a także po zapoznaniu się z pracami Komisji Konkursowej, dokonano podjęcia uchwały w sprawie opinii o kandydacie na etatowego członka Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Koszalinie (Uchwała nr III 5/2018). Podjęto również uchwałę w sprawie ustalenia faktycznej liczby członków Kolegium (Uchwała nr III 6/2018).
W dniu 7 grudnia 2018r. na Zgromadzeniu Ogólnym w związku z rezygnacją z funkcji etatowego członka Kolegium powołano Komisję Konkursową w celu przeprowadzenia konkursu na to stanowisko (Uchwała Nr III 1/2018).
Na każdym Zgromadzeniu Ogólnym SKO analizowano bieżące problemy orzecznicze Kolegium i aktualne orzecznictwo sądów administracyjnych, a także omawiano sprawy organizacyjne i bieżące Kolegium.
CZĘŚĆ II
WPŁYW SPRAW
- Liczba spraw ujętych w ewidencji ogółem w roku objętym informacją - 3776, w tym spraw:
1.1. pozostałych w ewidencji z okresu poprzedniego (łącznie sprawy administracyjne - 238 i sprawy z zakresu opłat za użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych - 13 - 251/1
1.2.wpływ spraw w roku objętym informacją - 3525
- Rodzaje spraw, które wpłynęły w roku objętym informacją/2:
2.1.Liczba spraw administracyjnych – ogółem 2982
|
Lp. |
Określenie rodzaju sprawy |
Liczba spraw |
|
1. |
objęte proceduralnie przepisami Ordynacji podatkowej |
642 |
|
2. |
działalność gospodarcza |
1 |
|
3. |
planowanie i zagospodarowanie przestrzenne |
223 |
|
4. |
pomoc społeczna, świadczenia rodzinne i zaliczka alimentacyjna, oświata (stypendia, pomoc materialna itd. ), dodatki mieszkaniowe, sprawy socjalne |
1287 |
|
5. |
gospodarka nieruchomościami (bez opłat za wieczyste użytkowanie) , przekształcanie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, prawo geodezyjne i kartograficzne |
71 |
|
6. |
ochrona środowiska, ochrona przyrody i ochrona zwierząt, odpady i utrzymanie porządku i czystości w gminach |
113 |
|
7. |
prawo wodne |
38 |
|
8. |
rolnictwo, leśnictwo, rybactwo śródlądowe, łowiectwo |
23 |
|
9. |
handel, sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych |
5 |
|
10. |
prawo o ruchu drogowym, drogi publiczne, transport drogowy |
453 |
|
11. |
prawo górnicze i geologiczne |
3 |
|
12. |
egzekucja administracyjna |
17 |
|
13. |
inne, pozostałe, w tym skargi i wnioski rozpatrywane w trybie Działu VIII Kpa |
106 |
2.2. Sprawy podlegające rozpatrzeniu w trybie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2018.1302 – dalej jako Ppsa)/3 - 476
2.3.Liczba spraw z zakresu aktualizacji opłat za użytkowanie wieczyste - 67
2.4.Liczba postanowień sygnalizacyjnych - 0
CZĘŚĆ III
ZAŁATWIANIE SPRAW ADMINISTRACYJNYCH 3322
1.Liczba spraw załatwionych ogółem w roku objętym informacją - 3322
|
Lp. |
Określenie rodzaju rozstrzygnięcia |
Liczba spraw |
||||
|
1. |
akty wydane przez SKO jako organ II instancji /4, w tym : - sposób rozstrzygnięcia patrz → tabela z pkt 1.1
|
2137 |
||||
|
2. |
akty wydane przez SKO jako organ I instancji /5 - sposób rozstrzygnięcia patrz → tabela z pkt 1.2. |
452 |
||||
|
3. |
postanowienia wydane przez SKO w wyniku rozpatrzenia ponagleń, w tym :
|
48 |
||||
|
4. |
akty wydane przez SKO po rozpatrzeniu w trybie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.Dz.U. z 2018.1302) |
462 |
||||
|
5. |
pozostałe /6 (pisma, pozostawione a/a, droga elektroniczna, odesłanie organowi właściwemu do rozpatrz.) |
223 |
1.1. Szczegółowe omówienie sposobu załatwienia sprawy przez SKO jako organ II instancji:
2137
|
Lp. |
Określenie rodzaju rozstrzygnięcia |
Liczba spraw |
|
1. |
decyzje utrzymujące w mocy zaskarżone decyzje (art. 138 § 1 pkt 1 Kpa oraz art. 233 § 1 pkt 1 Op) /7 |
1082 |
|
2. |
decyzje uchylające decyzje organu I instancji i orzekające co do istoty sprawy oraz uchylające decyzje organu I instancji i umarzające postępowanie (art. 138 § 1 pkt 2 Kpa oraz art. 233 § 1 pkt 2a Op)
|
428 |
|
3. |
decyzje uchylające decyzje organu I instancji i przekazujące sprawy do ponownego rozpatrzenia (art. 138 § 2 Kpa oraz art. 233 § 2 Op)
|
438 |
|
4. |
decyzje umarzające postępowanie odwoławcze (art. 138 § 1 pkt 3 Kpa oraz art. 233 § 1 pkt 3 Op) |
26 |
|
5. |
pozostałe (uchybienie terminu, odmowa przywrócenia terminu do złożenia odwoł., odmowa uchylenia decyzji) |
163 |
1.2. Szczegółowe omówienie sposobu załatwienia sprawy przez SKO jako organ I instancji:
452
|
Lp. |
Określenie rodzaju rozstrzygnięcia |
Liczba spraw |
|
1. |
postanowienia o wznowieniu postępowania i wyznaczeniu organu właściwego do jego przeprowadzenia (art.150 § 2 Kpa oraz art. 244 § 2 Op) /8 |
102 |
|
2. |
postanowienia oraz decyzje o odmowie wznowienia postępowania (art. 149 § 3 Kpa oraz art. 243 § 3 Op) |
-
|
|
3. |
postanowienia oraz decyzje o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie nieważności decyzji (art. 61a Kpa oraz art. 249 Op) |
10 |
|
4. |
decyzje stwierdzające nieważność decyzji organu I instancji oraz decyzje stwierdzające wydanie decyzji przez organ I instancji z naruszeniem prawa (art. 156 – 158 Kpa oraz art. 247 – 248 Op) |
150
|
|
5. |
decyzje o odmowie stwierdzenia nieważności decyzji (art. 158 § 1 Kpa oraz art. 248 § 3 Op ) |
170 |
|
6. |
decyzje odmawiające uchylenia decyzji po wznowieniu postępowania (art. 151 Kpa oraz art. 245 Op) |
1 |
|
7. |
decyzje uchylające i rozstrzygające o istocie sprawy oraz decyzje stwierdzające wydanie decyzji przez organ I instancji z naruszeniem prawa wydane po wznowieniu postępowania(art. 151 Kpa oraz art. 245 Op) |
1 |
|
8 |
decyzje umarzające postępowanie prowadzone w I instancji przez SKO (art. 105 § 1 Kpa oraz art. 208 Op) |
3 |
|
9. |
pozostałe |
15 |
2.Liczba spraw administracyjnych pozostałych do załatwienia przez SKO w roku objętym informacją/9 - 360
CZĘŚĆ IV
ZAŁATWIANIE SPRAW Z ZAKRESU OPŁAT ZA UŻYTKOWANIE WIECZYSTE NIERUCHOMOŚCI GRUNTOWYCH
Liczba spraw z zakresu opłat za użytkowanie wieczyste załatwionych w roku objętym informacją ogółem - 38
w tym ugody - 0
- Liczba wniesionych sprzeciwów od orzeczeń SKO - 9
- Liczba spraw pozostałych do załatwienia przez SKO - 42
CZĘŚĆ V
SKARGI DO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO
1. Sprawy prowadzone przez Kolegium w trybie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r.
Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2018.1302 – dalej jako Ppsa) -
Liczba spraw w roku objętym informacją ogółem - 470
w tym :
1.1. Liczba skarg na decyzje i postanowienia Kolegium skierowanych
do WSA w roku objętym informacją, ogółem - 462
wskaźnik „zaskarżalności” /10 - (462 : 2137) x 100 = 21,62 %
(stosunek liczby skarg skierowanych do sądu w danym roku do ogólnej liczby podjętych w danym roku przez Kolegium rozstrzygnięć podlegających zaskarżeniu)
1.2. Liczba sprzeciwów od decyzji Kolegium skierowanych do WSA w roku
objętym informacją, ogółem - 21
1.3. Liczba skarg na bezczynność Kolegium skierowana do WSA w roku
objętym informacją, ogółem - 2
1.4. Liczba skarg uwzględnionych przez Kolegium we własnym zakresie
w trybie art. 54 § 3 Ppsa, ogółem - 5
1.5. Liczba skarg kasacyjnych na orzeczenia WSA (w tym zażaleń na postanowienia) skierowanych przez SKO w roku objętym informacją
do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ogółem - 5
1.6. Liczba innych spraw prowadzonych przez Kolegium w trybie określonym
przepisami Ppsa, skierowanych do WSA, ogółem/11 - 3
2.Skargi na akty i czynności Kolegium rozpatrzone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny prawomocnymi orzeczeniami w roku objętym informacją : Liczba orzeczeń WSA w roku objętym informacją ogółem - 375
w tym :
|
Lp. |
Rodzaj rozstrzygnięcia |
Liczba spraw |
||||
|
1. |
Skargi na decyzje i postanowienia rozpoznane przez Sąd w tym :
|
375 |
||||
|
2. |
Skargi na bezczynność Kolegium rozpoznane przez Sąd w tym:
|
1 |
Wyjaśnienie co do skargi na bezczynność Kolegium: strona złożyła odwołanie od decyzji organu I instancji, a następnie ponaglenie, które zostało zakwalifikowane jako skarga na bezczynność Kolegium i przekazana do rozpatrzenia Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Szczecinie. Wyrokiem z dnia 12 kwietnia 2018r., I SAB/Sz 4/18, WSA w Szczecinie zobowiązał Kolegium do rozpatrzenia odwołania, stwierdzając jednocześnie, że bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa. Kolegium wywiodło od tego wyroku skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego, podnosząc, że rozpatrzyło w ustawowym terminie odwołanie strony. Wyrokiem z dnia 9 listopada 2018r., II FSK 2414/18, NSA uchylił zaskarżony wyrok WSA w Szczecinie i przekazał sprawę temu Sądowi do ponownego rozpoznania. NSA stwierdził, że Kolegium rozpoznało odwołanie strony i nie pozostawało w bezczynności. NSA zasądził jednocześnie od skarżącego w sprawie 580 zł. tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego, które stanowią dochód budżetu państwa i podlegają zwrotowi na rzecz Skarbu Państwa.
INFORMACJE I DODATKOWE WNIOSKI
- Wybrane problemy z orzecznictwa Kolegium
Podatki i opłaty
W 2018 roku nastąpiło wzmożenie wpływów spraw podatkowych. Analizując charakter spraw stwierdzić należy, że większość odwołań dotyczyła decyzji ustalających i określających wysokość zobowiązania podatkowego. Podobnie jak w roku ubiegłym istotną pozycję stanowiły sprawy o stwierdzenie nadpłaty podatku (dostawcy gazu, energii). W przeważającej mierze odnosiło się to do podatku od nieruchomości. Skarżący odwoływali się głównie z powodów merytorycznych – bardzo rzadko trafiają do Kolegium sprawy z uchybieniami formalnymi.
W odniesieniu do lat ubiegłych, w roku 2018 roku ilość odwołań w sprawach o ulgi podatkowe, głównie umorzenia, spadła: w 2009r. było 58 takich spraw, w 2010r. – 31, w 2011r. – 42, w 2012r. – 28, w 2013r. – 30, w 2014r. – 34, w 2015r. - 17, w 2016r. również 17, w 2017r. – 20, zaś w roku 2018 – 16. Ponieważ postępowania wyjaśniające w sprawie udzielania ulg podatkowych w znakomitej większości gmin przeprowadzane są prawidłowo, a decyzje są odzwierciedleniem zgromadzonego w sprawach kompletnego materiału dowodowego, koszalińskie Kolegium większość tych decyzji utrzymywało w mocy.
Podobnie jak w latach poprzednich odwołania w przeważającej mierze dotyczyły podatku od nieruchomości. Odwołań w sprawie podatku leśnego nie było w ogóle, pewna część odwołań dotyczyła podatku rolnego i łącznego zobowiązania pieniężnego. Chodziło głównie o zwolnienie z podatku rolnego i udzielenie ulgi inwestycyjnej. Ilość odwołań związanych z opłatą targową w odniesieniu do 2018 roku jest znacznie mniejsza: w 2015r. było 19 spraw, w 2016r. – 11, w 2017r. – 9, w 2018r. – tylko 3 sprawy. Wpływ spraw związanych z opłatą uzdrowiskową po wzroście w 2014r. (do 31 spraw), znacząco spadł i ich udział w ogólnej liczbie odwołań stał się wręcz śladowy. Wynika to z ustabilizowania się orzecznictwa sądowoadaministracyjnego w kontrowersyjnych sprawach związanych z opłatą uzdrowiskową.
W 2018r. na decyzje podatkowe wniesiono do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie znacznie mniejszą ilość skarg, niż w latach poprzednich (49), jeżeli jednak nie liczyć przy tym aż 57 skarg pochodzących od nadleśnictw. Skargi te są jednorodne, są wynikiem woli posiadacza prawa służebności przesyłu. Podkreślenia wymaga, że wszystkie te skargi są oddalane przez WSA. We wszelkich pozostałych sprawach wniesiono 49 skarg, podczas gdy w 2014r. było 51 skarg, w 2013r. – 83, w 2012r. – 68, w 2015r. – 92, w 2016r. – 99, w 2017r. –60). Wyroki WSA w Szczecinie w zdecydowanej większości prezentowały w 2018r. podzielane przez Kolegium poglądy w sprawach podatkowych. Większość skarg na wydawane przez tutejsze Kolegium decyzje podatkowe jest oddalana. WSA w Szczecinie w wyrokach w sprawach podatkowych coraz częściej wypowiada się w sposób merytoryczny, coraz rzadsze są uchylenia decyzji Kolegium z przyczyn uchybień proceduralnych. W stosunku do roku 2014 i 2015 coraz częściej pojawiają się rozstrzygnięcia korzystne dla Kolegium.
Poza tym rok 2018 nie odznaczył się szczególnie pod względem kontrowersji interpretacyjnych i temu podobnych. Przebieg spraw był na ogół rutynowy.
Procedura administracyjna
W dalszym ciągu w praktyce orzeczniczej Kolegium w roku 2018 duże znaczenie miała okoliczność, iż z dniem 1 czerwca 2017r. weszła w życie ustawa z dnia 7 kwietnia 2017r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 12 maja 2017r. poz. 935), która przyniosła najdalej idącą, od czasu zmian wprowadzonych w 1980r., reformę ustawy z 14 czerwca 1960r. - Kodeks postępowania administracyjnego, a także istotne modyfikacje w ustawie z 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Ponadto przedmiotowa ustawa dokonała drobniejszych nowelizacji kilkunastu dalszych istotnych ustaw m.in.: z 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym, z 12 października 1994r. o samorządowych kolegiach odwoławczych, z 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa, z 5 czerwca 1998r. o samorządzie województwa, z 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym, z 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych, z 5 sierpnia 2010r. o ochronie informacji niejawnych i innych. Przewodnim motywem dokonanej nowelizacji było usprawnienie postępowania administracyjnego oraz znaczące skrócenie czasu jego trwania. Wartości, które przyświecały ustawodawcy, to na pewno kwestie związane z przyspieszeniem postępowań, ale także ograniczeniem wpływu skarg do sądów administracyjnych, potrzebą stworzenia podstaw dla realnej partycypacji jednostki w procesie konkretyzacji jej praw i obowiązków w postępowaniu administracyjnym. Można wskazać na pewne ogólne obszary wprowadzonych rozwiązań:
- usunięto z kodeksu postępowania administracyjnego obowiązek wnoszenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy (dot. decyzji wydawanych w I instancji przez ministrów lub samorządowe kolegia odwoławcze); możliwe jest obecnie, aby strona od razu wniosła skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego od decyzji I-instancyjnej takiego organu; nadal jednak ma prawo do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy przez ten organ (jest to obecnie fakultatywne uprawnienie), a dopiero później złożenia skargi do sądu, jeżeli będzie kwestionowała decyzję II-instancyjną takiego organu;
- zaostrzono przesłanki umożliwiające wydanie tzw. decyzji kasatoryjnej (określonej w art. 138 § 2 kpa), tj. uchylającej zaskarżoną decyzję organu I instancji w całości i przekazującej sprawę temu organowi do ponownego rozpatrzenia, oraz wprowadzono możliwość zaskarżenia takiej decyzji kasatoryjnej do wojewódzkiego sądu administracyjnego w nowej - przyspieszonej - procedurze sprzeciwu;
- wprowadzono do kpa instytucję milczącego załatwienia sprawy zgodnie z żądaniem strony w określonych kategoriach spraw (przez upływ czasu lub niezgłoszenie sprzeciwu przez organ);
- w sprawach mało skomplikowanych przewidziano tryb odrębny, tzw. postępowanie uproszczone;
- wprowadzono jaśniejsze zasady zaskarżania bezczynności organów i przewlekłości procedur poprzez wprowadzenie nowej, bardziej zinstytucjonalizowanej, procedury wnoszenia ponaglenia;
- zlikwidowano konieczność wzywania do usunięcia naruszenia prawa w przypadku, gdy strona zamierza złożyć skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego np. na tzw. inne akty i czynności administracji;
- przyspieszono rozpoznawanie spraw przez wojewódzkie sądy administracyjne dzięki zwiększeniu liczby tych spraw, które będą rozpoznawane na posiedzeniu niejawnym (tryb uproszczony), bądź na rozprawie w składzie jednego sędziego zamiast trzech;
- umożliwiono organom zawiadamianie o wydaniu decyzji i innych czynnościach przez obwieszczenie w przypadku, gdy w postępowaniu występuje co najmniej 20 stron.
Można wyróżnić następujące obszary nowelizacji: kwestie intertemporalne, zakres zastosowania kpa, rozstrzyganie wątpliwości prawnych i faktycznych na korzyść strony, współdziałanie organów administracji publicznej, bezczynność organu i przewlekłość postępowania, doręczenia, terminy, poświadczanie dokumentów, mediacja (administracyjna i sądowoadministracyjna) oraz ugoda administracyjna, milczące załatwienie sprawy, postępowanie uproszczone, dwuinstancyjność postępowania administracyjnego, zrzeczenie się prawa do wniesienia odwołania, sprzeciw od decyzji kasatoryjnej, tryb i terminy wnoszenia skargi do sądu administracyjnego, pouczenie o wysokości opłaty (wpisu) od środka zaskarżenia do sądu, prawomocność decyzji administracyjnej (nowy art. 16 § 3 kpa).
Niewątpliwie istotne znaczenie w praktyce orzeczniczej Kolegium mają i w dalszym ciągu będą miały znowelizowane przepisy art. 138 i 136 kpa. Generalnie większy nacisk kładzie się na konieczność prowadzenia dodatkowego postępowania wyjaśniającego przez organ odwoławczy i wydawania przez ten organ decyzji reformatoryjnych (merytorycznych), ograniczając możliwość wydawania decyzji tzw. kasatoryjnych (uchylających). Artykuł 138 § 1 kpa stanowi obecnie, że organ odwoławczy wydaje decyzję, w której:
1) utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję albo
2) uchyla zaskarżoną decyzję w całości albo w części i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy albo uchylając tę decyzję - umarza postępowanie pierwszej instancji w całości albo w części, albo
3) umarza postępowanie odwoławcze.
Artykuł 138 § 2 kpa stanowi zaś, że organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji, gdy decyzja ta została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie. Przekazując sprawę, organ ten powinien wskazać, jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy. Do art. 138 dodano § 2a, który stanowi, że jeżeli organ pierwszej instancji dokonał w zaskarżonej decyzji błędnej wykładni przepisów prawa, które mogą znaleźć zastosowanie w sprawie, w decyzji, o której mowa w § 2, organ odwoławczy określa także wytyczne w zakresie wykładni tych przepisów. Natomiast art. 138 § 2b stanowi, że przepisu § 2 nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art. 136 § 2 lub 3. Organ odwoławczy po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego w zakresie niezbędnym do rozstrzygnięcia sprawy wydaje wówczas decyzję, o której mowa w § 1 albo 4.
A zatem w przypadkach określonych w art. 136 § 2 lub 3 kpa brak jest możliwości wydania przez organ odwoławczy decyzji uchylającej zaskarżoną decyzję w całości i przekazującej sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji.
Normy art. 136 kpa regulują kwestie uzupełniającego postępowania dowodowego i postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez organ odwoławczy, w tym samorządowe kolegium odwoławcze. Artykuł 136 § 1 kpa stanowi, że organ odwoławczy może przeprowadzić na żądanie strony lub z urzędu dodatkowe postępowanie w celu uzupełnienia dowodów i materiałów w sprawie albo zlecić przeprowadzenie tego postępowania organowi, który wydał decyzję. Według art. 136 § 2 kpa, jeżeli decyzja została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie, na zgodny wniosek wszystkich stron zawarty w odwołaniu, organ odwoławczy przeprowadza postępowanie wyjaśniające w zakresie niezbędnym do rozstrzygnięcia sprawy. Jeżeli przyczyni się to do przyspieszenia postępowania, organ odwoławczy może zlecić przeprowadzenie określonych czynności postępowania wyjaśniającego organowi, który wydał decyzję. Natomiast w myśl art. 136 § 3, przepis ten (art. 136 § 2) stosuje się także w przypadku, gdy jedna ze stron zawarła w odwołaniu wniosek o przeprowadzenie przez organ odwoławczy postępowania wyjaśniającego w zakresie niezbędnym do rozstrzygnięcia sprawy, a pozostałe strony wyraziły na to zgodę w terminie czternastu dni od dnia doręczenia im zawiadomienia o wniesieniu odwołania, zawierającego wniosek o przeprowadzenie przez organ odwoławczy postępowania wyjaśniającego w zakresie niezbędnym do rozstrzygnięcia sprawy. Artykuł 136 § 4 kpa wprowadził pewne wyłączenie od tych zasad, a mianowicie przepisów § 2 i 3 nie stosuje się, jeżeli przeprowadzenie przez organ odwoławczy postępowania wyjaśniającego w zakresie niezbędnym do rozstrzygnięcia sprawy byłoby nadmiernie utrudnione.
W toku postępowania odwoławczego w dalszym ciągu należy zwracać dużą uwagę na przepisy art. 79a kpa. Artykuł 79a został dodany ustawą nowelizującą z dnia 7 kwietnia 2017r., która to zmiana weszła w życie 1 czerwca 2017r., i stanowi, że w postępowaniu wszczętym na żądanie strony, informując o możliwości wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań, organ administracji publicznej jest obowiązany do wskazania przesłanek zależnych od strony, które nie zostały na dzień wysłania informacji spełnione lub wykazane, co może skutkować wydaniem decyzji niezgodnej z żądaniem strony. Przepisy art. 10 § 2 i 3 stosuje się (§ 1). W terminie wyznaczonym na wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań, strona może przedłożyć dodatkowe dowody celem wykazania spełnienia przesłanek, o których mowa w § 1 (§ 2). Komentowany przepis stanowi uszczegółowienie zawartej w art. 10 kpa zasady czynnego udziału strony w postępowaniu, a konkretnie wynikającego z niej obowiązku umożliwienia stronie wypowiedzenia się co do zebranych w sprawie dowodów, materiałów oraz zgłoszonych żądań przed wydaniem decyzji. Na organ administracji publicznej został zatem nałożony dodatkowy obowiązek polegający na wskazaniu stronie zależnych od niej przesłanek, które nie zostały na dzień wysłania informacji spełnione lub wykazane, co może skutkować wydaniem decyzji niezgodnej z jej żądaniem. Organ obowiązany jest zatem poinformować o np. spełnieniu przesłanek, od których przepis prawa materialnego uzależnia nadanie uprawnienia, zwolnienia z obowiązku. W wyniku wykonania obowiązku przewidzianego w komentowanym przepisie strona pozyskuje wiedzę co do tego, w jaki sposób organ administracji publicznej ocenia zgromadzony w sprawie materiał dowodowy. Ponadto strona uzyskuje możliwość nie tylko wypowiedzenia się co do wyników postępowania dowodowego, lecz także wpływu na sposób załatwienia sprawy przez organ i na treść decyzji administracyjnej, w szczególności poprzez możliwość uzupełnienia materiału dowodowego, złożenia dodatkowych wyjaśnień czy skorygowanie swojego żądania. Jak wynika z uzasadnienia do projektu ustawy nowelizującej, celem wprowadzenia komentowanego przepisu jest zmobilizowanie organów administracji do wnikliwego badania merytorycznej treści żądań strony na wszystkich etapach postępowania wszczynanego na żądanie strony i zapobieganie sytuacjom, w których strona dysponuje dodatkowymi dowodami na okoliczności istotne dla wykazania zasadności jej żądania albo może je łatwo uzyskać, a z powodu braku odpowiedniej wiedzy o potrzebnych dowodach bądź o sposobie oceny wcześniej przedstawionych dowodów - nie korzysta z takiej możliwości. Może to zapobiec wydaniu negatywnego rozstrzygnięcia w sprawie oraz zaskarżeniu decyzji przez stronę i przedstawieniu tych dodatkowych dowodów dopiero na etapie postępowania odwoławczego. W tym kontekście niewystarczające jest informowanie strony o możliwości zapoznania się z aktami sprawy oraz wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań (druk sejmowy nr 1183, Sejm VIII kadencji, s. 28). Formalne powiązanie konstrukcji obowiązku przewidzianego w art. 79a kpa z obowiązkiem ustanowionym w art. 10 § 1 kpa wyraża się, po pierwsze - poprzez jednoczesną ich realizację w jednym zawiadomieniu kierowanym do strony, a po drugie - poprzez ustanowienie jednolitego terminu do zajęcia przez stronę stanowiska zarówno w kwestii zgromadzonego materiału dowodowego, jak i informacji organu sformułowanej na podstawie art. 79a kpa.
Ustawą z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw wprowadzono do postępowania administracyjnego m.in. nową instytucję procesową – zrzeczenie się prawa do wniesienia odwołania. Instytucja ta w zamiarze ustawodawcy miała zmierzać do przyspieszenia postępowania administracyjnego, wpływając na jego ekonomię. Artykuł 127a kpa stanowi, iż: § 1 W trakcie biegu terminu do wniesienia odwołania strona może zrzec się prawa do wniesienia odwołania wobec organu administracji publicznej, który wydał decyzję; § 2 Z dniem doręczenia organowi administracji publicznej oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania przez ostatnią ze stron postępowania, decyzja staje się ostateczna i prawomocna. W swojej praktyce orzeczniczej Kolegium natknęło się na problematykę definiowania rozpoczęcia biegu terminu do wniesienia odwołania i wykładni tych przepisów, które zaczęły pojawiać się w orzecznictwie sądowoadministracyjnym (np. wyroki: WSA w Poznaniu z 7 listopada 2018r., IVSA/PO 661/18; WSA w Białymstoku II SA/Bk 409/18 z dnia 13 września 2018r.). Kluczowe znaczenie w interpretacji niniejszego przepisu ma kwestia wykładni biegu terminu do wniesienia odwołania, która powinna – w ocenie Kolegium – korespondować z przepisami ogólnymi kpa w tym przedmiocie, tj. art. 57 § 1 kpa dotyczącymi sposobu liczenia terminów. Ogólną zasadą jest, że jeśli początkiem terminu określonego w dniach jest pewne zdarzenie, przy obliczaniu tego terminu nie uwzględnia się dnia, w którym zdarzenie nastąpiło. Upływ ostatniego z wyznaczonej liczby dni uważa się za koniec terminu. A zatem w ocenie Kolegium nie powinno być możliwe złożenie oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania już w dniu odbioru decyzji, ponieważ termin do wniesienia odwołania zaczyna biec od dnia następnego, a zatem jest to pierwszy moment, kiedy strona może skorzystać ze swego uprawnienia do zrzeczenia się prawa do wniesienia odwołania. Taki zapis niejednokrotnie może powodować wiele wątpliwości. W praktyce bowiem często zdarza się, że strony bezpośrednio w siedzibie organu odbierają decyzje i od razu chcą złożyć oświadczenie o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania. Można sobie postawić pytanie, czy nie powinny być pouczone, iż w zasadzie dopiero następnego dnia będą mogły skorzystać z uprawnienia dotyczącego prawa do zrzeczenia się wniesienia odwołania. Niewątpliwie niedopuszczalne jest zrezygnowanie z możliwości zaskarżenia decyzji przed wydaniem oraz doręczeniem lub ogłoszeniem stronie decyzji, od której będzie przysługiwało odwołanie (albo wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy). Rozważania te nie mają charakteru czysto akademickiego z uwagi na praktykę działania organów pierwszej instancji zmierzających do niwelowania kosztów prowadzonej działalności. Ponadto postulowanym zamysłem ustawodawcy, przyświecającym wprowadzeniu niniejszej instytucji, był wpływ na przyspieszenie postępowania administracyjnego (np. w sprawach dotyczących pomocy społecznej, pozwoleń na budowę itp.).
Świadczenia rodzinne, pomoc społeczna, pomoc osobom uprawnionym do alimentów, wspieranie rodziny i system pieczy zastępczej
W praktyce orzeczniczej Kolegium w roku 2018 istotnym problemem orzeczniczym była kwestia wyboru świadczenia pielęgnacyjnego przez osobę zajmującą się dorosłym niepełnosprawnym członkiem rodziny, która straciła to prawo od dnia 1 lipca 2013r. na skutek nowelizacji ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U.2018.2220.t.j.) – ustawą z dnia 7 grudnia 2012r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2012.1548). Ustawa o świadczeniach rodzinnych z 2003r. zakładała prawo do świadczenia pielęgnacyjnego dla osób opiekujących się osobami niepełnosprawnymi bez względu na okres (czas), kiedy niepełnosprawność u danej osoby powstała. Dokonana w grudniu 2012r. nowelizacja wprowadziła uzależnienie możliwości przyznania świadczenia pielęgnacyjnego od tego, czy dysfunkcja zdrowotna powstała przed ukończeniem 18 (względnie 25 lat w przypadku osoby uczącej się). Jeżeli tak nie było, to opiekunom takich dorosłych osób niepełnosprawnych świadczenie pielęgnacyjne nie przysługiwało, zaś decyzje administracyjne przyznające wcześniej takie świadczenia – wygasały. Podstawą prawną był art. 11 ust. 3 ustawy nowelizującej z dnia 7 grudnia 2012r. Artykuł 11 ust. 3 został jednak uznany za niezgodny z art. 2 Konstytucji RP wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 grudnia 2013r. (Dz.U.2013.1557), sygn. K 27/13. Zgodnie z tym wyrokiem wymieniony wyżej przepis utracił moc z dniem 16 grudnia 2013r. Konsekwencją wyroku w sprawie K 27/13 było uchwalenie ustawy z dnia 4 kwietnia 2014r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz.U.2014.567). Ustawa określiła warunki nabywania oraz zasady ustalania i wypłacania zasiłków dla opiekunów osobom, które utraciły prawo do świadczenia pielęgnacyjnego z dniem 1 lipca 2013r. w związku z wygaśnięciem z mocy prawa decyzji przyznającej prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Zasiłek dla opiekunów wynosił 520 zł. miesięcznie. Jego wysokość zmieniła się w listopadzie 2018r. (620 zł.). W przypadku natomiast osób zajmujących się osobami niepełnosprawnymi, których niepełnosprawność powstała przed ukończeniem 18 lub 25 lat (w przypadku osób uczących się), mogą oni wystąpić o świadczenie pielęgnacyjne. Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych, świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała: 1) nie później niż do ukończenia 18. roku życia; 2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia. Przepis art. 17 ust. 1b ustawy został poddany kontroli Trybunału Konstytucyjnego, który w wyroku z dnia 21 października 2014r., sygn. akt K 38/13 (Dz.U.2014.1443), stwierdził, że art. 17 ust. 1b ustawy w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. Pomimo tego nadal nie doszło do zmiany przepisu, a większość (nie wszystkie) organy I instancji w dalszym ciągu odmawiają prawa do świadczenia pielęgnacyjnego dla opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych. Utrzymywanie się w dalszym ciągu takiego stanu rzeczy, bez wprowadzenia zmian właściwych przepisów, ma wpływ na znaczny wzrost ilości spraw rozpoznawanych przez Kolegium z uwagi na niepodejmowanie rozstrzygnięć przyznających świadczenia pielęgnacyjne przez organy I instancji (nie wszystkie) wobec kierowania się przez nie literalną wykładnią przepisów. Należy podkreślić, iż stan ten niewątpliwie wpływa także na znaczne wydłużenie się czasu rozpoznania sprawy wniesionej przez obywatela. Występowanie w dalszym ciągu rozbieżności w tym przedmiocie (w akcie ustawowym z wykładnią zasad przyznawania świadczenia zawartą w orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego, ale także powszechnie już w orzecznictwie sądowoadministracyjnym) może podważać dyrektywy wyrażone w ogólnych zasadach postępowania administracyjnego, tj. pogłębiania zaufania uczestników postępowania do władzy publicznej oraz zasadę szybkości i prostoty postępowania. Podkreślenia wymaga w tym miejscu, że w myśl jednak najnowszego orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego opiekun dorosłej osoby niepełnosprawnej może dokonać wyboru i zrezygnować z pobierania zasiłku dla opiekuna na rzecz wyższego (1477 zł., obecnie 1583 zł.) świadczenia pielęgnacyjnego. Przeszkodą do jego uzyskania nie może być art. 27 ust. 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych (regulujący kwestie zbiegu do świadczeń), gdy opiekun jednoznacznie wyraził swoją wolę rezygnacji z zasiłku dla opiekuna i wolę ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne. Pogląd taki wyraził NSA m.in. w wyroku z dnia 5 października 2018r., sygn. akt I OSK 2763/17. Wcześniejsze wyroki sądów administracyjnych również uznawały za niedopuszczalne doprowadzenie do sytuacji, w której wadliwa działalność ustawodawcza państwa pozbawiłaby obywatela prawa do świadczenia pomocowego dwukrotnie wyższego. W tezach sądownictwa administracyjnego przejawił się pogląd, że nie można w demokratycznym państwie prawa akceptować stanowiska, że „przymuszenie" obywatela do wystąpienia o świadczenie mniej korzystne, na skutek wydania przepisów niekonstytucyjnych, których negatywne skutki godzące w stabilność sytuacji prawnej zagwarantowanej ostateczną decyzją administracyjną nie zostały przez prawodawcę należycie wyeliminowane – jest sytuacją nieodwracalną tylko i wyłącznie z powodu zastosowania literalnej wykładni przepisów. W takich sytuacjach należy zastosować wykładnię celowościową, gdyż przepis art. 17 ust. 5 pkt 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych nie może wykluczać prawa do świadczenia pielęgnacyjnego osobie, której to prawo odebrano regulacją niekonstytucyjną, "przymuszając" do uzyskania świadczenia mniej korzystnego (zasiłku dla opiekuna), którego uzyskanie było przesłanką uniemożliwiającą powrót do uzyskiwana świadczenia poprzedniego (świadczenia pielęgnacyjnego). Demokratyczne państwo prawa winno służyć swoim obywatelom, celem realizacji zasady sprawiedliwości społecznej, szczególnie osobom, które w niezawinionych okolicznościach, rezygnując z pracy podjęły się opieki nad niepełnosprawnym członkiem swojej rodziny (m.in. wyroki Wojewódzkich Sądów Administracyjnych w sprawach: w Łodzi II SA/Łd 422/16 z dnia 23 sierpnia 2016r.; w Szczecinie II SA/Sz 1174/15 z dnia 17 marca 2016r.; w Warszawie VIII SA/Wa 480/16 z dnia 28 października 2016r., dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych na stronie http://orzeczenia.nsa.gov.pl).
Artykuł 17 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych stanowi, że świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba sprawująca opiekę: a) ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego; b) ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów. Zgodnie zaś z art. 27 ust. 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych, w przypadku zbiegu uprawnień do następujących świadczeń: 1) świadczenia rodzicielskiego lub 2) świadczenia pielęgnacyjnego, lub 3) specjalnego zasiłku opiekuńczego, lub 4) dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10, lub 5) zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów; - przysługuje jedno z tych świadczeń wybrane przez osobę uprawnioną - także w przypadku gdy świadczenia te przysługują w związku z opieką nad różnymi osobami. SKO w Koszalinie, rozpoznając w roku 2018 sprawy w tym przedmiocie, podzielało linię orzeczniczą, ukształtowaną w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego (np. wyrok z dnia 21 lutego 2018r., sygn. akt I OSK 2758/17, z dnia 16 maja 2018r., sygn. akt I OSK 132/18), w której opowiedziano się za tym, że art. 17 ust. 5 pkt 1 lit b ustawy nie może być podstawą do odmowy przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego osobie, której wcześniej prawo to odebrano regulacją niekonstytucyjną. Tym samym kwestia uprawnienia do wyboru świadczenia przez stronę nie była negowana w orzecznictwie Kolegium. Generalnie Kolegia utrzymywały w mocy decyzje organów pierwszej instancji odmawiające przyznania świadczenia pielęgnacyjnego w sytuacji pobierania zasiłku dla opiekuna. Rozstrzygnięcia Kolegiów uzasadnione były faktem konieczności uprzedniego zrzeczenia się świadczenia konkurencyjnego (zasiłku dla opiekuna) do świadczenia, na które wniosek strona złożyła (świadczenie pielęgnacyjne). Był to wynik zastosowania literalnej wykładni w/w przepisów oraz przyjęcia założenia, iż w obrocie prawnym nie mogą funkcjonować dwie decyzje przyznające indywidualnie określonemu podmiotowi zarówno zasiłki dla opiekuna jak i świadczenia pielęgnacyjne. Kolegium zaś nie ma podstaw prawnych, aby we własnym zakresie eliminować z obrotu prawnego zgodne z obowiązującym prawem decyzje organów pierwszej instancji. Ponadto organ odwoławczy związany jest granicami orzekania zakreślonymi przepisami art. 138 § 1 pkt 2 kpa, który stanowi, iż uchylając decyzję organu pierwszej instancji w całości lub części, obligatoryjnie w decyzji Kolegium winno się znaleźć rozstrzygnięcie orzekające co do istoty sprawy albo uchylając decyzję – umarzające postępowanie w pierwszej instancji w całości lub części. W tym stanie rzeczy Kolegium nie może orzec o przyznaniu świadczenia pielęgnacyjnego pod warunkiem uprzedniego zrzeczenia się zasiłku dla opiekuna. Decyzja organu odwoławczego instancji musi być konkretna i zawierać termin, od którego przyznaje się dane świadczenie. Jednakże nie można przyznać świadczenia pielęgnacyjnego, gdy strona nie zrzekła się świadczenia dotychczas otrzymywanego (zasiłku dla opiekuna), będącego konkurencyjnym do zawnioskowanego świadczenia pielęgnacyjnego. W najnowszym orzecznictwie (wyroki Wojewódzkich Sądów Administracyjnych: w Łodzi z dnia 25 października 2018r., sygn. akt II SA/Łd 551/18; w Szczecinie z dnia 29 listopada 2018r., sygn. akt II SA/Sz 975/18), sądy – w sytuacji otrzymywania zasiłku dla opiekuna – orzekały o uchyleniu decyzji Kolegium oraz poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji. Sądy podkreślały, iż organ pierwszej instancji winien wezwać stronę do jednoznacznego wypowiedzenia się, czy rezygnuje z dotychczas otrzymywanego świadczenia (zasiłku dla opiekuna), w dalszej kolejności ewentualnie organ powinien przeprowadzić postępowanie w trybie art. 155 kpa zmierzające do uchylenia decyzji przyznającej zasiłek dla opiekuna i przystąpić do rozpoznania wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Dla praktyki orzeczniczej Kolegium ma to takie znaczenie, że organy odwoławcze winny rozważyć zastosowanie art. 138 § 2 kpa (uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy organowi pierwszej instancji do ponownego rozpatrzenia), gdyż – nawet gdyby we własnym zakresie przeprowadziły postępowanie wyjaśniające w sprawie – to nie mają kompetencji w zakresie uchylenia w trybie art. 155 kpa decyzji organu pierwszej instancji przyznającej pierwotnie zasiłek dla opiekuna dla wnioskodawcy.
Ubezpieczenie społeczne rolników
Ustawa z dnia 24 lutego 1989r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin oraz o zmianie ustawy o podatku rolnym (Dz.U.1989.10.53; zm.Dz.U.1990.34.198) w art. 6 określa, iż właścicielom budynków znajdujących się na działce gruntu, która wchodziła w skład gospodarstwa rolnego przekazanego Państwu na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem 1 stycznia 1983r., przysługuje nieodpłatnie na własność działka gruntu, na której te budynki zostały wzniesione. Z własnością wyłączonej nieruchomości jest związana służebność gruntowa w zakresie niezbędnym do korzystania z niej. O przeniesieniu własności działki, jej wielkości oraz o ustanowieniu służebności orzeka terenowy organ administracji państwowej o właściwości szczególnej stopnia podstawowego (od dnia 27 maja 1990r. - rejonowy organ rządowej administracji ogólnej). Z wykładni literalnej tego przepisu wynika, iż grunt pod budynkiem w całości zostanie przekazany właścicielowi budynku, posadowionego na gruncie, który wchodził w skład gospodarstwa rolnego przekazanego Państwu na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem 1 stycznia 1983r. W jednej ze spraw prowadzonych przez Kolegium, mając na uwadze powyższe, strona wystąpiła o przekazanie całości gruntu pod budynkiem. Jednakże wnioskodawca, zgodnie z wpisem w księdze wieczystej, był właścicielem budynku w części ½, w związku z powyższym organ I instancji doszedł do wniosku, że grunt nie mógł zostać przekazany w całości przez organ pierwszej instancji. Pogląd ten został zaakceptowany przez SKO w Koszalinie. Odmienne rozstrzygnięcie sprawy, i przekazanie w takim przypadku całości własności gruntu, wiązałoby się w ocenie Kolegium, z nienależnym przysporzeniem na jej rzecz, w sytuacji gdy własność budynku przysługuje tylko w połowie.
Gospodarka nieruchomościami, przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów
Istotne znaczenie dla praktyki orzeczniczej Kolegium miało – w roku 2018, ale i będzie miało w latach kolejnych – uchwalenie i wejście w życie ustawy z dnia 20 lipca 2018r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz.U.2018.1716). Artykuł 1 ust. 1 tej ustawy stanowi, że z dniem 1 stycznia 2019r. prawo użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe przekształca się w prawo własności tych gruntów. Artykuł 21 ustawy reguluje zasady postępowania w przypadkach niezakończonych jeszcze postępowań w sprawach aktualizacji opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego oraz aktualizacji lub ustalenia stawek procentowych tych opłat. I tak, w myśl art. 21 ust. 1, postępowania w sprawach aktualizacji opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego oraz aktualizacji lub ustalenia stawek procentowych tych opłat, wszczęte i niezakończone przed dniem przekształcenia, toczą się nadal po tym dniu na podstawie przepisów dotychczasowych. W roku 2018 właściwe organy (właściciele gruntów) dokonywały aktualizacji opłaty rocznej, wypowiadając w formie pisemnej wysokość dotychczasowej opłaty w terminie do dnia 31 grudnia 2018r. oraz przesyłając równocześnie ofertę przyjęcia nowej wysokości opłaty rocznej. Artykuł 78 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (t.j.Dz.U.2018.2204) stanowi, że użytkownik wieczysty może, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wypowiedzenia, złożyć do samorządowego kolegium odwoławczego właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości, zwanego dalej "kolegium", wniosek o ustalenie, że aktualizacja opłaty rocznej jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości. Wniosek składa się za pośrednictwem właściwego organu. W postępowaniach prowadzonych przez tut. Kolegium zaczęły być podnoszone zarzuty, że wnioski użytkowników wieczystych z tego tytułu, składane na podstawie art. 78 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, są czy też stały się bezprzedmiotowe. Z dniem 1 stycznia 2019r. wnioskodawcy utracili bowiem status użytkowników wieczystych nieruchomości gruntowych zabudowanych na cele mieszkaniowe, a stali się właścicielami takich gruntów. Wstąpili zatem w prawa dotychczasowego właściciela gruntu (gminy albo Skarbu Państwa). Prowadzi to do sytuacji, w której wniosek do Kolegium składany jest przez obecnego właściciela nieruchomości przeciwko byłemu właścicielowi. Nadto, według art. 7 ust. 1 omawianej ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów, z tytułu przekształcenia nowy właściciel gruntu ponosi na rzecz dotychczasowego właściciela gruntu opłatę. Artykuł 7 ust. 2 ustawy stanowi natomiast, że wysokość opłaty jest równa wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, która obowiązywałaby w dniu przekształcenia. W związku z tym podnoszone są wątpliwości, iż na dzień 1 stycznia 2019r. opłata z tytułu użytkowania wieczystego nie obowiązuje, co mogłoby się wiązać z tym, że dotychczasowi właściciele gruntów ani kolegia nie mogliby ustalać opłaty z tytułu użytkowania wieczystego, która obowiązywałaby od dnia 1 stycznia 2019r. Z przepisów bowiem wynika, że w tym dniu opłaty z tytułu użytkowania wieczystego już nie istnieją.
Można również postawić pytanie o zasadność i aktualność przepisów art. 74 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Artykuł 74 ust. 1 w/w ustawy stanowi, że osobom fizycznym, których dochód miesięczny na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekracza 50% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym rok, za który opłata ma być wnoszona, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", na podstawie art. 20 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1270), właściwy organ udziela na ich wniosek 50% bonifikaty od opłaty rocznej, jeżeli nieruchomość jest przeznaczona na cele mieszkaniowe lub wykorzystywana na te cele. Skoro bowiem od 1 stycznia 2019r. nie ma już takiej opłaty rocznej (w rozumieniu art. 71 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami), to pojawiają się wątpliwości, czy właściwy organ może udzielić takiej bonifikaty.
Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne
W roku 2018, podobnie jak w latach poprzednich, część odwołań pochodziła od właścicieli nieruchomości sąsiednich, sprzeciwiających się realizacji w sąsiedztwie swoich nieruchomości, zarówno inwestycji celu publicznego, jak i zamierzeń realizowanych na podstawie decyzji określających warunki zabudowy i zagospodarowania terenu dla inwestycji identycznych lub co najmniej zbliżonych do tych, które znajdują się na terenie nieruchomości odwołujących się. Z uwagi na to, iż organy I instancji, prowadząc postępowanie, w większości spraw czyniły to z poszanowaniem obowiązujących przepisów prawa, a wydane decyzje były odzwierciedleniem zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności analiz urbanistyczno-architektonicznych, Kolegium większość tych decyzji utrzymało w mocy. Kolegium m.in. podkreślało, że żaden przepis prawa nie nakazuje organom prowadzącym postępowanie w sprawie o ustalenie warunków zabudowy uzyskania zgody właścicieli nieruchomości sąsiednich. Niejednokrotnie wskazywano, że ochrona interesów osób trzecich w procesie inwestycyjnym nie może jednak prowadzić do sytuacji, w której to osoby trzecie, a nie inwestorzy –właściciele nieruchomości, na których mają powstać planowane i inwestycje, decydować będą o ich dopuszczalności. Oczywiście każdorazowo Kolegium dokonuje wyważenia interesu publicznego i interesu prywatnego w sprawie. Przypominano, iż decyzję o warunkach zabudowy można wydać każdemu, bez względu na to, czy przysługuje mu jakiekolwiek prawo do terenu, którego dotyczy wniosek. Wymóg legitymowania się tytułem prawnym do nieruchomości następuje bowiem dopiero na etapie ubiegania się o pozwolenie na budowę.
Nadal jednak powtarza się wydawanie przez organy I instancji decyzji administracyjnych z naruszeniem podstawowych zasad postępowania administracyjnego. W szczególności Kolegium wielokrotnie zwracało uwagę na naruszenie zasady równości obywateli wobec prawa. Mianowicie, w sytuacjach, w których prawna i faktyczna sytuacja wobec organów administracji publicznej jest zbliżona, wnioskodawcy – w sposób całkowicie uzasadniony – oczekują, iż zostaną wobec nich podjęte decyzje o podobnej, jeżeli nie tożsamej, treści,
co wobec właścicieli działek sąsiednich. Zdarza się jednak, iż organy I instancji, bez wskazania podstaw odmiennego potraktowania poszczególnych wnioskodawców – przy takim samym stanie faktycznym i prawnym – wydają odmienne rozstrzygnięcia. W takich sytuacjach Kolegium uchylało zaskarżone decyzje w całości i przekazywało sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji.
Tut. Kolegium, rozpatrując odwołania inwestorów, uchylało te decyzje organów I instancji, w których bez wykazania sprzeczności planowanego zamierzenia z obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, odmawiano ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego. Z poczynionych w toku praktyki orzeczniczej Kolegium obserwacji wynika, że sprzeciwy i protesty mieszkańców lokalnych społeczności, dotyczące różnych inwestycji np. stacji telefonii komórkowych, sieci energetycznych i linii kablowych, powodowały często przedłużanie terminu załatwiania sprawy.
W kilku przypadkach, z uwagi na naruszenie przepisów prawa materialnego – ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j.Dz.U.2018.1945) i przepisów proceduralnych (kpa), kwestionowane decyzje i postanowienia uchylono. Najczęstsze nieprawidłowości występowały na etapie wyznaczania obszaru analizowanego oraz przeprowadzanej analizy funkcji i cech zabudowy w zakresie warunków, o których mowa w art. 61 ust.1 pkt 1-5 ustawy, wyniki analizy warunkują treść rozstrzygnięcia wniosku stron. Podobnie, za niezgodne z prawem Kolegium uznawało dokonywane przez organ I instancji kilkakrotne zawieszenie postępowania, bądź wydanie postanowienia o zawieszeniu postępowania z przekroczeniem zakreślonego przez ustawodawcę dziewięciomiesięcznego terminu do czasu uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, po którym zawieszenie postępowania o ustalenie warunków zabudowy jest niedopuszczalne. Za nieuprawnione Kolegium uznawało także zawieszenie postępowania w sprawie o określenie warunków zabudowy do czasu uchwalenia planu miejscowego, w sytuacji, gdy żaden z przepisów obowiązującego prawa, a w szczególności przywoływane przez organ zapisy studium uwarunkowania zabudowy terenu, nie mogą stanowić podstawy do zastosowania przewidzianego przepisem art. 62 ust. 2 w/w ustawy bezterminowego zawieszenia postępowania. Przepis ten dotyczy bowiem wyłącznie obszarów, w stosunku do których istnieje ustawowy obowiązek sporządzenia planu miejscowego (art. 62 ust. 2 w zw. z art. 14 ust. 7 ustawy).
W 2018r. zwiększyła się liczba spraw regulowanych przepisami ustawy z dnia 20 lipca 2017r. Prawo wodne (t.j.Dz.U.2018.2268). Odwołujący kwestionowali decyzje organów I instancji, którymi nakazywano lub odmawiano nakazywania właścicielowi gruntu przywrócenia stanu poprzedniego lub wykonania urządzeń zapobiegających szkodom.
Ruch drogowy, transport drogowy, rejestracja i oznaczanie pojazdów
W porównaniu do roku 2017 ilość odwołań od decyzji organów pierwszej instancji w zakresie realizacji przepisów ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. – Prawo o ruchu drogowym (t.j.Dz.U.2018.1990) oraz ustawy z dnia 5 stycznia 2011r. o kierujących pojazdami (tj. Dz.U.2019.341) uległa zmniejszeniu – ze 150 w 2017r. do 84 w 2018r. Powyższe zmiany są skutkiem utraty mocy obowiązującej niektórych przepisów dotyczących ruchu drogowego, które weszły w życiem z dniem 4 stycznia 2016r., a przede wszystkim wdrażaniem nowych rozwiązań technicznych w centralnej ewidencji pojazdów. Uregulowania w tym zakresie ustawodawca zawarł w ustawie z dnia 9 maja 2018r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2018.957). Poszczególne przepisy zawarte w tej ustawie wchodziły w życie w różnym okresie. Tematyka wnoszonych odwołań zasadniczo nie uległa zmianie w stosunku do roku 2017. Odwołania wnoszone przez strony dotyczyły m.in. cofnięcia uprawnień do kierowania pojazdami, zatrzymania prawa jazdy, skierowania na badania lekarskie i psychologiczne.
Z kolei ilość odwołań w zakresie przepisów ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j.Dz.U.2018.2137) wnoszonych do tut. Kolegium przez strony w 2018r. kształtuje się na takim samym poziomie jak w 2017r. (w liczbie 5).
|
|
2.Przyczyny zaległości w rozpatrywaniu spraw oraz proponowane rozwiązania w tym zakresie, itp.
W roku 2018 nie wystąpiły zaległości w rozpatrywaniu spraw przez Kolegium. Sprawy były rozpatrywane w ustawowych terminach.
W 2 przypadkach Kolegium zawiesiło prowadzone postępowanie administracyjne do czasu rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ, co było konieczne dla właściwego – zgodnego z prawem – rozstrzygnięcia sprawy.
W roku 2018 Kolegium w 8 sprawach podjęło zawieszone postępowanie (2 zawieszone w 2014r. dotyczące spraw z 2013r., 4 zawieszone w 2015r. i 2 zawieszone w 2017r.) i wydało stosowne decyzje merytorycznie załatwiające sprawy. W jednej sprawie Kolegium odmówiło podjęcia zawieszonego postępowania.
Jeżeli zaistniała taka konieczność, Kolegium wyznaczało nowy termin załatwienia sprawy – w 372 sprawach, w związku z koniecznością dokonania dogłębnej analizy stanu faktycznego i stanu prawnego sprawy, orzecznictwa sądowoadministracyjnego oraz ewentualnego przeprowadzenia dodatkowego postępowania wyjaśniającego i dowodowego oraz zwiększonym okresowo wpływem spraw do Kolegium. Strony postępowań były każdorazowo informowane o wyznaczeniu nowego terminu załatwienia sprawy i przyczynach konieczności wyznaczenia nowego terminu, a także o możliwości zapoznania się z aktami sprawy i zgłaszania wniosków, uwag itd.
3. Informacja nt. skarg kasacyjnych – liczba uwzględnionych skarg złożonych przez Kolegium itp.
W roku 2018 Kolegium, nie zgadzając się z wyrokami Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, złożyło 5 skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie. W imieniu Kolegium, na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez Prezesa Kolegium, skargi kasacyjne do NSA wnosiła: Anna Kurdyła – 5.
W roku 2018 do Kolegium wpłynęło 29 wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczących skarg kasacyjnych wniesionych wcześniej przez Kolegium (1 z 2015r., 28 z 2016r. – z czego 26 spraw dotyczyło podatku od nieruchomości). W 27 sprawach Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargi kasacyjne Kolegium, w jednej sprawie NSA uchylił zaskarżony wyrok WSA i oddalił skargę strony.
4. Kontrole przeprowadzone w Kolegium przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, Najwyższą Izbę Kontroli i inne uprawnione organy (np. Zakład Ubezpieczeń Społecznych) – wyniki, wystąpienia pokontrolne i ich wykonanie.
W roku 2018 w Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Koszalinie nie były przeprowadzane kontrole.
5. Omówienie wydanych przez Prezesa SKO postanowień sygnalizacyjnych
W roku 2018 Prezes SKO nie wydawał postanowień sygnalizacyjnych.
6. Działalność pozaorzecznicza Kolegium – opiniowanie aktów prawnych, zgromadzenia krajowe i regionalne SKO, szkolenia, wydawnictwa, współpraca z innymi organami państwa i instytucjami.
W roku 2018 Prezes Kolegium uczestniczył w obradach Krajowej Reprezentacji Samorządowych Kolegiów Odwoławczych (m.in. w sprawie zaopiniowania niektórych aktów prawnych, omówienia spraw finansowych oraz bieżących problemów orzeczniczych, ustrojowych i organizacyjnych), tj. 21-22 marca 2018r. w Krakowie (udział wzięła Wiceprezes Kolegium), 13-14 grudnia 2018r. w Krakowie. Obrady dotyczyły m.in. reformy ochrony danych osobowych – RODO i wynikającymi z tego nowymi obowiązkami dla Kolegiów, związaną z tym dokumentacją, kosztami wdrożenia zabezpieczeń. Zapoznawano się ze sprawozdaniami z posiedzeń komisji sejmowych poświęconych rozpatrzeniu i zaopiniowaniu rządowego projektu ustawy budżetowej na 2019 rok. Omawiano przekazane do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wystąpienie w sprawie dostępu do Centralnego Systemu Informatycznego Zabezpieczenia Społecznego. Ponadto prezentowano wyniki kontroli przeprowadzanych w Kolegiach i wydawanych zaleceń pokontrolnych. Przedmiotem dyskusji była problematyka związana z brakiem zmiany przepisów dotyczących świadczeń pielęgnacyjnych w kontekście wyroku Trybunału Konstytucyjnego sygn. akt K 38/13. Przedstawiono założenia modyfikacji celów i mierników do budżetu zadaniowego na kolejne lata w związku z wchodzącą w życie z dniem 1 stycznia 2019r. nowa regulacją dotyczącą przekształcenia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w prawo własności. Omawiano problemy związane z użytkowanymi w kolegiach oprogramowaniami do rejestracji wpływających spraw oraz sposobem ewidencjonowania spraw. Zaprezentowano możliwości rozszerzenia właściwości rzeczowej kolegiów, np. o sprawy dotyczące wykroczeń).
SKO w Koszalinie przykłada, w miarę posiadanych możliwości, dużą wagę do szkolenia i podnoszenia kwalifikacji orzeczników i pracowników biura kolegium. Członkowie Kolegium i pracownicy biura uczestniczyli także w szkoleniach dotyczących m.in.: zmian w prawie pracy w 2018r. z uwzględnieniem RODO, elektronizacji dokumentacji pracowniczej oraz urlopów wypoczynkowych; zmian w rachunkowości budżetowej oraz finansach publicznych; RODO w samorządowych kolegiach odwoławczych (klauzule informacyjne, rejestry incydentów, dokumenty elektroniczne, elektroniczne zarządzanie dokumentacją – zabezpieczenie i polityka wdrożenia z uwzględnieniem RODO); rachunkowości oraz sprawozdawczości finansowej i budżetowej w 2018r.; zmian w prowadzeniu dokumentacji pracowniczej.
7. Wykonanie budżetu, zatrudnienie, płace i kwalifikacje osób zatrudnionych.
Wykonanie budżetu za rok 2018 przedstawia się następująco:
- plan – 1.968.768,00 zł.,
- wykonanie – 1.968.684,95 zł., tj. 100 %.
Płace zostały naliczone zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2002 r. w sprawie wielokrotności kwoty bazowej oraz szczegółowych zasad wynagradzania prezesa, wiceprezesa, pozostałych członków samorządowego kolegium odwoławczego i pracowników biura tego kolegium (t.j. Dz. U. z 2017r. poz. 931).
Kwalifikacje osób zatrudnionych wykazano w części I pkt 2 niniejszej informacji.
PREZES
SAMORZĄDOWEGO KOLEGIUM ODWOŁAWCZEGO W KOSZALINIE
DAMIAN SKÓRKA
1 - dot. spraw, które wpłynęły do SKO w latach poprzedzających okres objęty informacją, ale nie zostały jeszcze załatwione przez SKO,
2 - patrz pkt 1. ppkt 1.2. ,
3 - dot. spraw, które wpłynęły do SKO w roku objętym informacją, a do których zastosowanie mają przepisy Ppsa, tj. m.in. skargi, skargi kasacyjne, zażalenia i inne, wykonywane w trybie tej ustawy – patrz m.in. przyp.11;
4 - decyzje (postanowienia) kończące postępowanie odwoławcze (zażaleniowe) prowadzone przed SKO jako organem II instancji (w tym art. 134 Kpa) oraz inne wydane w tym postępowaniu np. zawieszenie postępowania – art. 97 § 1 i 98 § 1 Kpa lub art. 201 § 1 i art. 204 § 1 Op ;
5 - decyzje (postanowienia) wydane przez SKO jako organ I instancji np. w postępowaniu dot. stwierdzenia nieważności (art. 156 § 1 Kpa oraz art. 247 - 248 Op) lub wznowienia postępowania (art. 145 § 1 Kpa oraz art. 240 § 1 Op), pisma w trybie art. 65 § 1, art. 66 § 1 Kpa, postanowienia w trybie art. 169 § 4 Op, postanowienia w trybie art. 66 § 3 Kpa oraz inne wydane w tych postępowaniach np. zawieszenie postępowania – art. 97 § 1 i 98 § 1 Kpa lub art. 201 § 1 i art. 204 § 1 Op ;
6 - np. postanowienia dot. sporów kompetencyjnych (art. 22 § 1 pkt 1 Kpa), wyznaczenia organu wskutek wyłączenia (art. 25-27 Kpa oraz art. 130 i 132 Op), dopuszczenia organizacji społecznej do udziału w postępowaniu (art. 31 § 2 Kpa), przywrócenia terminu (art. 59 § 1 i 2 Kpa), odmowy udostępnienia akt (art. 74 § 2 Kpa oraz art. 179 § 2 Op), wniosku o wyjaśnienie, uzupełnienie oraz sprostowanie (art. 113 Kpa oraz art. 213 i 215 Op), wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji, opłat i kosztów postępowania (dział IX Kpa), pisma;
7 - dot. również postanowień zgodnie z art. 144 Kpa oraz art. 239 Op
8 - dot. również postanowień zgodnie z art. 126 Kpa oraz art. 219 Op
9 - dot. spraw, które nie zostały załatwione przez SKO w roku objętym informacją ;
10 - liczba skarg skierowanych do sądu w stosunku do ogólnej liczby podjętych przez kolegium w roku objętym informacją rozstrzygnięć podlegających zaskarżeniu;
11 - obejmuje inne sprawy prowadzone przez Kolegium w trybie przepisów Ppsa np. wniosek o sprostowanie omyłki pisarskiej (art. 156), wniosek o uzupełnienie wyroku (art. 157), wystąpienie o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego (art. 15 § 1 pkt 4 w zw. z art. 4), wniosek o zawieszenie postępowania przed sądem i o podjęcie zawieszonego postępowania (art. 123-131) czy wznowienie postępowania (art. 270), skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (art. 285a – art. 285l) itd.;
