Informacja o działalności za 2012 rok

 

 

2.Liczba spraw administracyjnych pozostałych do załatwienia przez SKO w roku objętym informacją  -                                                                       261

 

CZĘŚĆ IV

ZAŁATWIANIE SPRAW Z ZAKRESU OPŁAT ZA UŻYTKOWANIE WIECZYSTE NIERUCHOMOŚCI GRUNTOWYCH

1.Liczba spraw z zakresu opłat za użytkowanie wieczyste załatwionych w roku objętym informacją ogółem  -                                                                                                                  205

w tym ugody -                                                                                                    2        

2. Liczba wniesionych sprzeciwów od orzeczeń SKO -                                       83
3. Liczba spraw pozostałych do załatwienia przez SKO/⁹ -                          144

 

CZĘŚĆ V

SKARGI DO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO

 

1.  Sprawy prowadzone przez Kolegium w trybie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r.
Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153,
poz. 1270 z p.zm. – dalej jako Ppsa) :

Liczba spraw w roku objętym informacją ogółem  -                                         315 

w tym :

1.1. Liczba skarg na decyzje i postanowienia Kolegium skierowanych               
do WSA w roku objętym informacją, ogółem -                                                    308

wskaźnik „zaskarżalności” -                                                                       12,66%

(stosunek liczby skarg skierowanych do sądu w danym roku do ogólnej liczby podjętych w danym roku przez kolegium rozstrzygnięć podlegających zaskarżeniu)

1.2. Liczba skarg na bezczynność Kolegium skierowana do WSA w roku
 objętym informacją, ogółem -                                                                                  0

1.3. Liczba skarg uwzględnionych przez Kolegium we własnym zakresie
w trybie art. 54 § 3 Ppsa, ogółem -                                                                           5 

1.4. Liczba skarg kasacyjnych na orzeczenia WSA (w tym zażaleń na postanowienia) skierowanych przez SKO w roku objętym informacją                                             
do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie , ogółem  -                         2

1.5. Liczba innych spraw prowadzonych przez Kolegium w trybie określonym     
 przepisami Ppsa, skierowanych do WSA, ogółem -                                              0  

2.  Skargi na akty i czynności Kolegium rozpatrzone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny prawomocnymi orzeczeniami w roku objętym informacją :

Liczba orzeczeń WSA w roku objętym informacją ogółem -                             298

w tym :

 

Lp.	Rodzaj rozstrzygnięcia	Liczba spraw
1.	Skargi na decyzje i postanowienia rozpoznane przez Sąd w tym :   uwzględnienie skargi 104	298
2.	Skargi na bezczynność Kolegium rozpoznane przez Sąd w tym : uznające skargi za uzasadnione 0	0

 

 

INFORMACJE DODATKOWE i WNIOSKI

1. Wybrane problemy z orzecznictwa Kolegium

Podatki i opłaty

            W 2012 roku wpływ spraw podatkowych utrzymał się mniej więcej na poziomie roku 2011r.

            Jeśli chodzi o charakter spraw, większość odwołań dotyczyła decyzji ustalających i określających wysokość zobowiązania podatkowego. W przeważającej mierze odnosiło się to do podatku od nieruchomości. Skarżący odwoływali się głównie z powodów merytorycznych. Powodów tego stanu rzeczy upatrywać można w tym, że poziom znajomości i stosowania  przepisów proceduralnych z zakresu prawa podatkowego w gminach znacznie wzrósł i bardzo rzadko trafiają do Kolegium sprawy z uchybieniami formalnymi.  

            W odniesieniu do lat ubiegłych, w 2012 roku znacznie spadła ilość odwołań w sprawach o ulgi podatkowe, głównie umorzenia; w 2009 było 58 takich spraw, w 2010 – 31, w 2011 – 42, w 2012 - 28. Ponieważ postępowania wyjaśniające w sprawie udzielania ulg podatkowych w znakomitej większości gmin przeprowadzane są prawidłowo, a decyzje są odzwierciedleniem materiału dowodowego, Kolegium większość tych decyzji utrzymywało w mocy.

Podobnie jak w latach poprzednich odwołania w przeważającej mierze dotyczyły podatku od nieruchomości. Odwołań w sprawie podatku leśnego nie było w ogóle, pewna część dotyczyła podatku rolnego i łącznego zobowiązania pieniężnego. Chodziło głównie o zwolnienie z podatku rolnego – spraw tych było 8.

Odwołania związane z opłatą targową są sporadyczne – było ich tylko 4. Spraw związanych z opłatą uzdrowiskową było więcej - 29, ale niemal wszystkie pochodzą z gminy Połczyn Zdrój i wynikły na tle stosowania tej opłaty w szpitalach uzdrowiskowych. Stanowisko WSA w Szczecinie w tej sprawie jest sprzeczne: raz oddalił skargę na utrzymanie w mocy takiej opłaty, raz uchylił decyzję.

Zaskarżalność decyzji podatkowych do WSA w 2012 roku wzrosła. Wyroki WSA w Szczecinie bywają różne, ale odnotować trzeba większą ilość uchyleń, zwłaszcza, gdy decyzje zapadły w postępowaniu wznowionym. Sąd zwraca uwagę na inne rozumienie przesłanki wznowienia postępowania określonej w art. 240 ust. 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej. Wymaga to od organów podatkowych głębszej analizy i zastanowienia, ponieważ ten tryb wzruszania ostatecznych decyzji podatkowych jest często stosowany.

W 2012 roku wniesiono 2 skargi kasacyjne w sprawach podatkowych. NSA uwzględnił 2 skargi Kolegium, zaś 1 skargę oddalił.

Poza tym rok 2012 nie odznaczył się szczególnie pod względem kontrowersji interpretacyjnych i temu podobnych.

 

Gospodarka nieruchomościami

Stwierdzenie uchybienia terminu do wniesienia wniosku o ustalenie, iż aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości – ustawa z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami, ustawa z dnia 14 czerwca 1960r. kodeks postępowania administracyjnego

W sprawach o ustalenie, iż aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości, według przepisu art. 79 ust. 7 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami, do postępowania przed kolegium stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego o wyłączeniu pracownika oraz organu, o załatwianiu spraw, doręczeniach, wezwaniach, terminach i postępowaniu, z wyjątkiem przepisów dotyczących odwołań i zażaleń. Do postępowania, o którym mowa wyżej, stosuje się również przepisy o opłatach i kosztach.

Zgodnie zaś z art. 134 kpa, organ odwoławczy stwierdza w drodze postanowienia niedopuszczalność odwołania oraz uchybienie terminu do wniesienia odwołania. Postanowienie w tej sprawie jest ostateczne.

W praktyce orzeczniczej zaczęły pojawiać się wątpliwości, jakie rozstrzygnięcie winno wydać Kolegium w przypadku stwierdzenia, iż wniosek użytkownika wieczystego o ustalenie, iż aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości, wniesiony został z uchybieniem terminu:

- czy powinno to być orzeczenie o oddaleniu wniosku użytkownika wieczystego (w taki sposób wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 14 kwietnia 2011r., sygn. akt I OSK 931/10, LEX nr 990303, na skutek złożenia przez SKO w Koszalinie skargi kasacyjnej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 10 marca 2010 r. sygn. akt II SA/Sz 1324/09). NSA w wyroku tym stwierdził, że skoro z mocy art. 79 ust. 7 ustawy o gospodarce

nieruchomościami wyłączone jest stosowanie przez SKO art. 134 k.p.a., to kolegium w przypadku wniesienia przez użytkownika wieczystego po terminie wniosku, o którym mowa w art. 78 ust. 2 u.g.n. powinno wydać orzeczenie o oddaleniu wniosku. W ten sposób użytkownik wieczysty będzie miał możliwość poddania oceny terminowości złożenia wniosku sądowi zgodnie z ratio legis art. 80 ust. 1 u.g.n. poprzez złożenie sprzeciwu od orzeczenia kolegium, co spowoduje przekazanie przez kolegium akt sprawy wraz ze sprzeciwem do właściwego sądu powszechnego;

- czy powinno to być – zaskarżalne do sądu administracyjnego – postanowienie Kolegium wydawane na podstawie art. 57 § 1, 4 i 5 kpa w związku z art. 78 ust. 1 i 2 oraz z art. 79 ust. 1, 2, 3 i 7 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami - takie stanowisko konsekwentnie podzielane jest przez orzecznictwo Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie (np. wyroki WSA w Szczecinie z dnia 5 sierpnia 2010r., sygn. akt II SA/Sz 354/10; z dnia 13 lipca 2010r., sygn. akt II SA/Sz 362/10); w wyrokach tych WSA w Szczecinie oddalał skargi stron na postanowienia Kolegium w sprawie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia wniosku o ustalenie, iż aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości, wydawane właśnie na podstawie art. 57 § 1, 4 i 5 kpa w związku z art. 78 ust. 1 i 2 oraz z art. 79 ust. 1, 2, 3 i 7 u.g.n.).

- czy powinno to być – zaskarżalne do sądu administracyjnego – postanowienie Kolegium wydawane na podstawie art. 134 kpa. Za taką koncepcją opowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 5 stycznia 2012r., sygn. akt I OSK 160/11, LEX nr 1126270. W wyroku tym NSA stwierdził, że kwestia zachowania terminu do złożenia wniosku jest kwestią wpadkową w całości postępowania aktualizacyjnego. Skoro zaś do postępowania przed kolegium stosuje się odpowiednio przepisy k.p.a. m.in. o terminach to Samorządowe Kolegium Odwoławcze jako podstawę swojego rozstrzygnięcia winno wskazywać art. 134 k.p.a. W konsekwencji Naczelny Sąd Administracyjny stanął na stanowisku, że art. 134 k.p.a. ma zastosowanie do spraw incydentalnych w postępowaniu przed samorządowym kolegium odwoławczym w sprawie wniosku o ustalenie, że aktualizacja opłaty jest nieuzasadniona albo uzasadniona w innej wysokości.

Tut. Kolegium opowiada się za drugą  koncepcją.

 

II.  Opłata adiacencka z tytułu wzrostu wartości nieruchomości na skutek jej podziału – ustawa z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami.

 

Według przepisu art. 98a ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami, jeżeli w wyniku podziału nieruchomości dokonanego na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego, który wniósł opłaty roczne za cały okres użytkowania tego prawa, wzrośnie jej wartość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta może ustalić, w drodze decyzji, opłatę adiacencką z tego tytułu. Wysokość stawki procentowej opłaty adiacenckiej ustala rada gminy, w drodze uchwały, w wysokości nie większej niż 30 % różnicy wartości nieruchomości. Ustalenie opłaty adiacenckiej może nastąpić w terminie 3 lat od dnia, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne. Wartość nieruchomości przed podziałem i po podziale określa się według cen na dzień wydania decyzji o ustaleniu opłaty adiacenckiej. Stan nieruchomości przed podziałem przyjmuje się na dzień wydania decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości, a stan nieruchomości po podziale przyjmuje się na dzień, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne, przy czym nie uwzględnia się części składowych nieruchomości. Przepisy art. 144 ust. 2, art. 146 ust. 1a, art. 147 i art. 148 ust. 1-3 stosuje się odpowiednio.

Artykuł 98a ust. 1a stanowi, że ustalenie opłaty adiacenckiej może nastąpić, jeżeli w dniu, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale nieruchomości stało się prawomocne, obowiązywała uchwała rady gminy, o której mowa w ust. 1. Do ustalenia opłaty adiacenckiej przyjmuje się stawkę procentową obowiązującą w dniu, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale nieruchomości stało się prawomocne.

W praktyce orzeczniczej SKO w Koszalinie pojawił się następujący problem w związku ze stosowaniem tych przepisów.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie, odmiennie niż inne sądy administracyjne  w kraju,  zaczął przyjmować, iż na skutek wejścia w życie ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw i uchyleniu z dniem 22 września 2004 r. przepisu art. 98 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami (stanowił on, że jeżeli w wyniku podziału nieruchomości wzrośnie jej wartość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta może ustalić w drodze decyzji opłatę adiacencką z tego tytułu według stawki procentowej ustalonej przez  radę gminy w drodze uchwały w wysokości nie większej niż 50% różnicy wartości nieruchomości) przestały także obowiązywać i utraciły swój byt prawny uchwały rad gmin w sprawie ustalenia stawki procentowej opłaty adiacenckiej z tytułu wzrostu wartości nieruchomości na skutek jej podziału, wydane na podstawie art. 98 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W ocenie tut. Kolegium nadanie z dniem 22 września 2004 r. nowego brzmienia art. 98 ustawy o gospodarce nieruchomościami i dodaniu art. 98a nie skutkowało utraty mocy obowiązującej przez uchwały rad gmin wydane na podstawie art. 98 ust. 4, co stało się podstawą do wniesienia skarg kasacyjnych w tych sprawach. Podobne zresztą stanowisko zajmował już NSA we wcześniejszych wyrokach.

Wyrokami z dnia 26 września 2012r., sygn. akt I OSK 1534/11, I OSK 1227/11, I OSK 1535/11, Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu skarg kasacyjnych SKO uchylił zaskarżone wyroki WSA w Szczecinie.

NSA jeszcze raz jednoznacznie podkreślił, że przedmiotowe uchwały rad gmin stanowią akty prawa miejscowego, na podstawie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 98 ust. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Stanowiący upoważnienie ustawowe do wydania ww. uchwał art. 98 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami przestał co prawda obowiązywać z dniem 22 września 2004 r. Przepis art. 1 pkt 61 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2004 r. Nr 141, poz. 1492 ze zm.) nadał bowiem nowe brzmienie art. 98, w którym nie było już delegacji dla odpowiedniego organu samorządu gminnego do określenia wysokości stawki procentowej opłaty adiacenckiej. Jednocześnie jednak – co szczególnie istotne -  ustawa nowelizująca wprowadziła do ustawy o gospodarce nieruchomościami, w art. 1 pkt 62, przepis art. 98a ust. 1, stanowiący nowe upoważnienie dla rady gminy do ustalenia stawki procentowej opłaty adiacenckiej.

NSA uchylając wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie potwierdził, że przedmiotowe uchwały rad gmin nie utraciły swojego bytu prawnego i mocy obowiązującej.

 

Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne

      W  2012 roku w sprawach rozpatrywanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wiele spraw dotyczyło lokalizacji inwestycji celu publicznego, a w szczególności ferm wiatrowych. Daje się zaobserwować, iż inwestycje w zakresie realizacji przedsięwzięć wykorzystujących do wytwarzania energii elektrycznej z wiatru powodują powstawanie lokalnych konfliktów. Podobnie jak w latach poprzednich większość odwołań pochodziła od właścicieli nieruchomości sąsiednich, sprzeciwiających się realizacji tych przedsięwzięć na działkach sąsiednich. Sprzeciwy, protesty mieszkańców lokalnych społeczności dotyczące tych inwestycji powodowały jedynie nieuzasadnione przedłużanie terminu załatwiania sprawy. W większości spraw, z uwagi na prawidłowo przeprowadzane postępowanie, a wydane decyzje są odzwierciedleniem zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności analiz urbanistyczno-architektonicznych, Kolegium większość tych decyzji utrzymało w mocy. Uzasadniając swoją decyzję Kolegium podkreślało, iż żaden przepis prawa nie nakazuje organom prowadzącym postępowanie w sprawie o ustalenie warunków zabudowy uzyskania zgody właścicieli nieruchomości sąsiednich. Wykazywano, iż ochrona interesów osób trzecich w procesie inwestycyjnym nie może prowadzić do sytuacji, w której to osoby trzecie, a nie inwestorzy –właściciele nieruchomości, na których mają powstać planowane i inwestycje, decydować będą o ich dopuszczalności. Podkreślano, iż decyzja o warunkach zabudowy może być wydawana każdemu, bez względu na to, czy przysługuje mu jakiekolwiek prawo do terenu, którego dotyczy wniosek. Wymóg legitymowania się tytułem prawnym do nieruchomości następuje dopiero na etapie ubiegania się o pozwolenie na budowę.

Przepisy ustawy o  planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym,  jak i orzecznictwo sądowo administracyjne  nie przyczyniły się do uporządkowania  spraw z tego zakresu.  Odwołania od decyzji w sprawie warunków zabudowy wnoszone są zarówno przez inwestorów jak też od właścicieli nieruchomości sąsiednich. Najczęstsze nieprawidłowości występują na etapie  wyznaczania obszaru analizowanego oraz przeprowadzanej analizy funkcji i cech zabudowy w zakresie warunków, o których mowa w art.61 ust.1 pkt 1-5 ustawy;  wyniki analizy  warunkują  treść rozstrzygnięcia wniosku stron.    

Nadal występują rozbieżności w interpretacji art.55 ustawy, zgodnie z którym decyzja o ustaleniu lokalizacji  celu publicznego jak i decyzja o warunkach zabudowy wiąże organ wydający decyzję o pozwoleniu na budowę w związku z  § 12  ust.2 rozporządzenia w sprawie technicznych warunków …... , dot. odległości obiektu od granicy działki. Orzecznictwo w tej kwestii nie jest jednolite.

Nadal wiele  nieprawidłowości wykazują decyzje  o lokalizacji inwestycji  celu publicznego. Przede wszystkim organy I instancji  błędnie interpretują pojęcie celu publicznego, pomimo dosyć  jasnej  definicji tego pojęcia w art.2 pkt 5 ustawy. Bardzo często  ten „pierwiastek publiczny”  jest mylony z  interesem  indywidualnym czy też grupowym.

   Zaobserwować także można zwiększone zainteresowanie tymi inwestycjami ze strony organizacji społecznych, których celem jest szeroko rozumiana ochrona środowiska naturalnego.

     Organizacje te zgłaszają do organów pierwszej instancji chęć przystąpienia do toczących się przed tymi organami postępowań. Jednakże w większości spraw z uwagi na fakt, iż składając wniosek
o dopuszczenie do udziału w postępowaniu organizacje te nie spełniają wymagań, przewidzianych przez prawo krajowe, obowiązujące na terytorium RP, od których spełnienia zależy dopuszczenie czynnika społecznego do postępowania administracyjnego, toczącego się w sprawie indywidualnej, wnioski te były oddalane.

W dalszym ciągu odwołujący wskazują naruszenia podstawowych zasad postępowania administracyjnego jakich dopuszczają się organy pierwszej instancji. W szczególności zwracają uwagę na naruszenie zasady równości obywateli wobec prawa. Zdarzało się, iż bez wskazania podstaw odmiennego potraktowania poszczególnych wnioskodawców, często właścicieli sąsiednich nieruchomości,  przy zbliżonym, bądź takim samym stanie faktycznym, organy pierwszej instancji wydawały odmienne w swej treści rozstrzygnięcia. W takich sytuacjach Kolegium uchylało kwestionowane decyzje i  sprawę przekazywało do ponownego rozpatrzenia.

 

Pomoc społeczna, świadczenia rodzinne                                                                           

W dniu 1 stycznia 2012 r. weszły w życie dwie ustawy:

-Ustawa z dn. 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej – która przysporzyła szereg wątpliwości w pierwszym okresie jej obowiązywania  organom I instancji w zakresie terminu przyznawania w nowej wysokości świadczeń na pokrycie kosztów utrzymania  dzieci w rodzinie zastępczej

-Ustawa z dn. 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów  - która jednoznacznie określiła kwestię ustalania dochodu ale dotyczyło to wyłącznie wniosków złożonych po 1 stycznia 2012 r.

Ilość odwołań w 2012 r. od decyzji uchylających przyznane świadczenia na okres zasiłkowy 2011/2012 względnie ustalających świadczenia nienależnie pobrane wzrosła,  ponieważ  organy odmiennie niż Kolegium  interpretowały art. 5 ust 4a ustawy o świadczeniach rodzinnych dot. ustalenia dochodu rodziny,  pomimo, iż w  art. 3 ustawy z dn. 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych  oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów był zapis, iż sprawy o świadczenia rodzinne i świadczenia z funduszu alimentacyjnego, do którego prawo powstało przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy podlegają  rozpatrzeniu na zasadach i w trybie przepisów dotychczasowych.

W 2012 r.    napłynęło  również dużo odwołań od decyzji odmownych w sprawie świadczeń pielęgnacyjnych.                                                                                                              

 Na wzrost odwołań wpłynęła  tak jak w 2011 r. odmienna interpretacja przez organy I instancji   treści art. 17 ust. 5 pkt. 2  lit. a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych  - zgodnie z w/w artykułem  świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba wymagająca opieki pozostaje   w związku małżeńskim, chyba, że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

 Organy nagminnie odmawiały przyznania współmałżonkom przyznania wnioskowanego świadczenia uznając, iż świadczenie przysługuje, jeżeli oboje małżonkowie będą posiadali znaczny stopień niepełnosprawności.

Dokonane zmiany ustawy o świadczeniach rodzinnych przyniosły tylko połowiczne rozwiązanie istniejących problemów. Niewątpliwie w sposób  precyzyjny unormowano kwestię świadczeń pielęgnacyjnych  (art.17 ustawy) jednak nadal , pomimo  zmiany  art.5  ust.4 ,4a i 4b w części dot. dochodu uzyskanego i utraconego nie zmieniono w dostatecznym stopniu art.3 pkt 23 i 24 ustawy , co nadal będzie skutkowało naliczaniem dochodu wirtualnego a nie realnego. Bardzo dobrze, iż rozszerzono katalog dochodów utraconych i uzyskanych  ( świadczenia otrzymywane po utracie zatrudnienia, alimenty- po śmierci osoby zobowiązanej),  to jednak nadal sporna jest kwestia utraty dochodu z tytułu zaprzestania płacenia alimentów, czy też  utraty dochodu uzyskanego z gospodarstwa rolnego.

Z praktyki orzeczniczej  jest wiadome, że  dochód z gospodarstwa rolnego obliczony zgodnie z przepisami ustawy nie odpowiada faktycznym czyli realnym dochodom, a w przypadku utraty tego dochodu jak np. w przypadku rozwiązania umowy dzierżawy gruntu  w związku z nieujęciem tej kategorii dochodu w art.3 pkt 23 i 24 ustawy, odmawia się pomocy osobom, których dochód realny daje podstawę do przyznania świadczenia.

Takie uregulowanie, w ocenie Kolegium, ogranicza możliwość korzystania przez osoby ubiegające się o zasiłek rodzinny z przysługującego im na podstawie art.5 ust.4 prawa  do odliczenia dochodu utraconego. Tu należy zwrócić uwagę na  wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 30 czerwca 2009r. Sygn.akt P 45/08, który wypowiadając się  w podobnej sprawie stwierdził, iż „ wprowadzone w ustawie o świadczeniach rodzinnych zasady uwzględniania utraty dochodów przy ustalaniu dochodu rodziny w przeliczeniu na osobę służą przede wszystkim ustaleniu rzeczywistej wysokości tego dochodu”.

 

Ruch drogowy

            W porównaniu do roku 2012 wpływ odwołań dotyczących realizacji przepisów ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005r. Nr 108, poz. 908 z późn. zm.) uległ niewielkiemu zwiększeniu.

Przy realizacji obowiązujących przepisów prawa z zakresu problematyki dotyczącej zatrzymywania prawa jazdy dłużnikom alimentacyjnym ilość odwołań w tym zakresie uległa nawet zmniejszeniu. Obowiązująca  procedura określona w art. 5 ustawy z dnia 07 września 2007r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. Nr 1, poz. 7 z późn. zm.), która uległa zmianie z dniem 01.01.2012r.  w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, spowodowała dłuższą i bardziej utrudnioną procedurę uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych. Wprowadzono bowiem obowiązek wydania przez organ właściwy dłużnika (właściwy ośrodek pomocy społecznej) wydania stosownej decyzji w tym zakresie, od której przysługuje odwołanie do Kolegium. Ograniczono przyczyny takiego uznania i przyjęto, że uchylającym się od zobowiązań alimentacyjnych jest ten  dłużnik, który przez okres ponad sześciu miesięcy nie wywiązywał się z ciążącego na nim obowiązku w kwocie, co najmniej 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów. Dopiero ostateczna decyzja o uznanie dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych daje podstawę do kierowania wniosku do starosty                              o zatrzymanie prawa jazdy. Takie rozwiązanie powoduje zmniejszenie wpływu odwołań w tym zakresie, ponieważ następuje tzw. pierwszy etap, który już pewne przypadki eliminuje.

            Pozostała problematyka dotycząca realizacji przepisów ustawy - Prawo                o ruchu drogowym w 2011r. nie odbiegała od dotychczasowego orzecznictwa. Głównie stanowiły je przepisy:

- art. 122 ust. 1 pkt 4 ustawy – wydanie decyzji administracyjnych przez organ pierwszej instancji w sprawie kierowania kierowców na kontrolne badania lekarskie z uwagi na zastrzeżenia co do ich stanu zdrowia.

Wszczęcie postępowania administracyjnego w niniejszych sprawach                         w większości przypadków następowało na wniosek Prokuratora, który nadzorując postępowanie w innych sprawach kierował podejrzanego na badania psychiatryczne, a wyniki tych badań wskazywały na prawdopodobieństwo wpływu stanu zdrowia kierowcy na możliwość kierowania pojazdem (obciążeniem nałogiem lub zaburzeniami psychiatrycznymi).

Zauważyć należy, że organ pierwszej instancji otrzymując taki wniosek obowiązany jest go traktować jako informację o pogorszeniu stanu zdrowia kierowcy, co oznacza konieczność przeprowadzenia w tym zakresie własnego postępowania dowodowego.

Obowiązku tego organy często nie wykonywały, co było przyczyną uchylania przez kolegium  decyzji i przekazywania sprawy do ponownego rozpatrzenia.

Decyzja organu I instancji w tym zakresie ma bowiem charakter uznaniowy co oznacza, że organ wydający uprawnienia do kierowania pojazdami wykorzystując otrzymaną informację zobowiązany jest sam ocenić, czy ta informacja stanowi podstawę do skierowania kierowcy na stosowne badania lekarskie lub psychologiczne w celu sprawdzenia jego aktualnego stanu zdrowia.

Zauważyć jednak należy, że ocena wniosku Prokuratora w tym zakresie                      w aspekcie nieuznania wymienionych zastrzeżeń co do stanu zdrowia kierowcy za uzasadnione, w zasadzie spotykała się z niekorzystnym dla Kolegium wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w przypadku utrzymania decyzji organu I instancji w mocy.

- art. 140 ust. 1 ustawy – odwołania od decyzji organów pierwszej instancji                 o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym.

Decyzje tego rodzaju podejmowane były przez organy wydające te uprawnienia po otrzymaniu z właściwego Sądu Rejonowego prawomocnego wyroku orzekającego zakaz prowadzenia pojazdów na określonym czas. Działania organu pierwszej instancji w tym zakresie z mocy prawa są obligatoryjne. Druga grupa odwołań to odwołania od decyzji organu wydającego uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym w przypadku niepoddania się   w terminie przez kierowcę badaniom lekarskim, na które został skierowany odrębną decyzją administracyjną. Podkreślić przy tym należy, że problem dla kierujących pojazdami, jak i organu I instancji stanowił sposób i ocena możliwości wypowiadania się w zakresie popełnionych przez kierowców wykroczeń.

 

Transport drogowy

            Wpływ odwołań w zakresie stosowania ustawy z dnia 06 września 2011r.                    o transporcie drogowym (tekst jedn. Dz. U. z 2007r. Nr 125, poz. 874                        z późn. zm.) utrzymuje się na stosunkowo niskim poziomie.

 

Rejestracja pojazdów

tj. stosowanie ustawy z dnia 22 lipca 2002r. w sprawie rejestracji pojazdów                (Dz. U. z 2007r. Nr 186, poz. 1322 z późn. zm.). Odwołania od decyzji organów pierwszej instancji dotyczyły głównie odmowy rejestracji pojazdów z uwagi na brak wymaganych ustawą dokumentów, a głównie: potwierdzenia tytułu własności pojazdu i dowodów potwierdzających rodzaj pojazdu. Trudności                  w rozpatrywaniu odwołań występowały głównie w przypadku odmowy rejestracji pojazdów sprowadzanych z zagranicy.

 

Ochrona trzeźwości i przeciwdziałanie alkoholizmowi

tj. stosowanie ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn. Dz. U. z 2007r. Nr 70, poz. 473 z późn. zm.). W 2012r. zmniejszyła się ilość spraw w ramach stosowania przepisów w/w ustawy. Odwołania w tym zakresie dotyczyły głównie stwierdzenia przez organ pierwszej instancji wygaśnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w związku z nieuiszczeniem w terminie opłaty za udzielone zezwolenia oraz cofnięcie zezwolenia w związku z naruszeniem zasad sprzedaży tych napojów (art. 18 ust. 10 i ust. 12 ustawy). Podkreślić należy, że wyczerpującego postępowania dowodowego, często uzupełniającego przez Kolegium, wymagały sprawy dotyczące cofnięcia zezwoleń. Z reguły organ I instancji nie wskazywał na niezaprzeczalne dowody na okoliczność wystąpienia przesłanek z art. 18 ust. 10 ustawy skutkujących cofnięciem zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych. Oceniając treść w/w przepisu, Kolegium jest zdania jednak, iż jest on bardzo restrykcyjny, a wymienione w nim okoliczności prowadzące do wydania takiej decyzji, faktycznie częstokroć są trudne do udowodnienia w sposób niebudzących wątpliwości w ocenie wiarygodności dowodu.

 

2. Przyczyny zaległości w rozpatrywaniu spraw oraz  proponowane rozwiązania w tym zakresie, itp.;

W roku 2012 nie wystąpiły zaległości w rozpatrywaniu spraw przez Kolegium. Sprawy były rozpatrywane w ustawowych terminach.

            W 4 przypadkach Kolegium zawiesiło postępowanie. W 3 sprawach podjęto zawieszone postępowanie i wydano stosowne decyzje. Jedna sprawa na dal pozostaje zawieszona do czasu rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego.

W 151 sprawach kolegium wyznaczyło nowy termin ich załatwienia.

 

3. Informacja nt. skarg kasacyjnych – liczba uwzględnionych skarg złożonych przez Kolegium itd.

W roku 2012 Kolegium, nie zgadzając się z wyrokami Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie złożyło 2 skargi kasacyjne do Naczelnego Sądu Administracyjnego.  W okresie objętym informacją w tych sprawach NSA nie zajął stanowiska.

W roku 2012 Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznał 4 skargi kasacyjne wniesione przez SKO (z 2010r.  i  z 2011)  W dwóch   sprawach oddalono skargę kasacyjną, w dwóch uchylono zaskarżony wyrok WSA i przekazano sprawę do ponownego rozpatrzenia przez WSA.

 

4. Kontrole przeprowadzone w Kolegium przez MSWiA, Kancelarię Premiera, NIK i inne uprawnione organy (np. ZUS) – wyniki, wystąpienia pokontrolne i ich wykonanie.

W roku 2012 odbyła się jedna kontrola przeprowadzona przez Archiwum Państwowe.

Kontrola dotyczyła ewidencji i dokumentacji przekazywanej w Archiwum Zakładowym.

W wyniku przeprowadzonej kontroli stwierdzono, że instrukcja kancelaryjna jest przestrzegana, teczki aktowe posiadają kompletny opis zewnętrzny. Stan zbioru dokumentacji jest dobry. Dokumentacja przejęta na stan archiwum zakładowego posiada właściwą ewidencję i sygnatury archiwalne. Akta są klasyfikowane i kwalifikowane właściwie, zgodnie z obowiązującym w jednostce rzeczowym wykazem akt.  Archiwum zakładowe jest dobrze zabezpieczone przed włamaniem, pożarem i innymi szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi, natomiast brak jest rezerwy magazynowej.

Archiwum Państwowe wydało zalecenie pokontrolne, w którym zaleciło zorganizować drugie pomieszczenie archiwum zakładowego, gdyż w obecnym lokalu brakuje już miejsca na przejmowanie dokumentacji, a długie okresy jej przechowywania uniemożliwiają przeprowadzenie jej brakowania.

W wykonaniu nałożonego obowiązku zaleceniem pokontrolnym Kolegium zwróciło się do Dyrektora Delegatury w Koszalinie Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie o przydzielenie dodatkowego pomieszczenia. Dyrektor poinformował, iż w danej chwili Urząd nie posiada wolnych pomieszczeń, które mogłyby być oddane w użyczenie.

 

5. Omówienie wydanych przez Prezesa SKO postanowień sygnalizacyjnych

      W roku 2012 Prezes SKO w Koszalinie nie wydała postanowień sygnalizacyjnych.

 

6. Działalność pozaorzecznicza Kolegium – opiniowanie aktów prawnych, zgromadzenia krajowe i regionalne SKO, szkolenia, wydawnictwa, współpraca z innymi organami państwa i instytucjami. 

W roku 2012 Prezes Kolegium uczestniczyła w obradach Krajowej Reprezentacji Samorządowych Kolegiów Odwoławczych (m.in. w sprawie zaopiniowania niektórych  aktów prawnych, omówienia spraw finansowych oraz bieżących problemów orzeczniczych), a także w szkoleniu dotyczącym gospodarki nieruchomościami. Natomiast pozostali członkowie Kolegium - w konferencjach i szkoleniach dotyczących m.in.  nowelizacji kodeksu postępowania administracyjnego oraz opodatkowania budowli.

 

7.  Wykonanie budżetu, zatrudnienie, płace i kwalifikacje osób zatrudnionych.

Wykonanie budżetu za rok 2012 przedstawia się następująco:

- plan 1.664.721zł

- wykonanie 1.664.563,72 zł,  tj. 99,99%.

 

Płace zostały naliczone zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2002 r. w sprawie wielokrotności kwoty bazowej (Dz.U. Nr 109, poz. 960 ze zm.).

Kwalifikacje osób zatrudnionych wykazano w części I pkt 2 niniejszej informacji.