Informacja o działalności za 2011r.

Informacja o działalności

Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Koszalinie

za okres od dnia 1 stycznia do 31 grudnia 2011 roku

CZĘŚĆ I

OGÓLNA INFORMACJA O DZIAŁALNOŚCI KOLEGIUM za rok 2011

1. Podstawa i zakres działania Kolegium

Podstawę prawną działania Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Koszalinie (dalej: SKO) stanowi ustawa z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (Dz. U. z 2001r. Nr 79, poz. 856 z p.zm.) oraz rozporządzenia wydane w oparciu o delegację ustawową.

Zgodnie z wyżej wymienioną ustawą samorządowe kolegia odwoławcze są organami wyższego stopnia w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości jednostek samorządu terytorialnego, właściwymi do rozpatrywania odwołań od decyzji, zażaleń na postanowienia, żądań wznowienia postępowania lub stwierdzania nieważności decyzji w trybie uregulowanym przez przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000r. Nr 98, poz.1071 z p.zm.; dalej jako – Kpa ) oraz ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 z p.zm.; dalej jako – Op). Kolegium orzeka również w innych sprawach na zasadach określonych w odrębnych ustawach.

Obszar właściwości miejscowej Kolegium obejmuje, zgodnie z Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2003 roku w sprawie obszarów właściwości samorządowych kolegiów odwoławczych (Dz. U. Nr 198, poz.1925), powiaty: białogardzki, drawski, kołobrzeski, koszaliński, sławieński, szczecinecki, świdwiński, wałecki wraz z gminami objętymi tym obszarem oraz miasto na prawach powiatu - Koszalin. Ogółem Kolegium obejmuje 57 jednostek samorządu terytorialnego, w tym:

- 8 powiatów,

- 1 miasto na prawach powiatu,

- 7 miast,

- 16 miast i gmin,

- 25 gmin.

Rozstrzygając sprawy indywidualne w składach trzyosobowych, Kolegium związane jest wyłącznie przepisami obowiązującego prawa.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze jest państwową jednostką budżetową.

2. Obsada kadrowa Kolegium i kwalifikacje osób zatrudnionych

2.1. Kolegium składa się z 25 członków: 10 etatowych i 15 pozaetatowych.

Liczba członków etatowych posiadających wykształcenie :
wyższe prawnicze : 9		wyższe administracyjne : 1
Liczba członków pozaetatowych posiadających wykształcenie :
wyższe prawnicze : 6	wyższe administracyjne : 2		wyższe inne : 7 W tym mgr: - ekonomii 3, - budownictwa 1, - chemii 1, - fizyki 1, - inżynierii środowiska 1

Wśród etatowych członków Kolegium 9 osób posiada tytuł radcy prawnego.

2.2. Biuro Kolegium składa się z 7 osób. Wszystkie osoby pracujące w biurze posiadają wykształcenie wyższe magisterskie.

Stanowiska pracy w biurze to:

- główna księgowa – 1,

- starszy inspektor – 2, w tym 1 osoba na ½ etatu,

- inspektor – 3,

- referent – 1.

3. Lokal i wyposażenie Kolegium

Siedziba Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Koszalinie mieści się w Koszalinie, przy ul. Władysława Andersa 34, w pomieszczeniach użyczonych Kolegium przez Wojewodę Zachodniopomorskiego w budynku Delegatury Urzędu Wojewódzkiego. Warunki lokalowe są dobre. W 2011 roku dzięki dotacji celowej z Ministerstwa Finansów w pięciu pokojach biurowych został przeprowadzony remont (malowanie, wymiana oświetlenia) w czterech pomieszczeniach biurowych wymieniono okna, a w ośmiu, stare i zniszczone wykładziny zastąpiono panelami podłogowymi, co w znacznym stopniu wpłynęło na poprawę warunków pracy w Kolegium. Stan wyposażenia w sprzęt biurowy i elektroniczny (komputery) ocenić należy obecnie jako dobry. Według stanu na koniec roku 2011 w SKO znajdowało się 21 zestawów komputerowych oraz serwer. Z uwagi na niskie parametry techniczne zostały zmodernizowane jednostki centralne w trzech zestawach komputerowych. W roku 2011 zlikwidowano starego laptopa, który figurował w wykazach jako zestaw komputerowy. Z uwagi na uszkodzenie płyty głównej nie nadawał się do dalszego użytkowania, a w jego miejsce zakupiono nowy komputer przenośny.

W 2011 roku Zgromadzenie Ogólne obradowało dwa razy, w dniach: 24 marca oraz 15 grudnia.

W dniu 24 marca na Zgromadzeniu Ogólnym przyjęto roczną informację o działalności SKO w Koszalinie za rok 2010.

Dnia 15 grudnia na Zgromadzeniu Ogólnym Kolegium dokonano m.in. analizy orzecznictwa oraz przedyskutowano inne sprawy dotyczące działalności Kolegium.

CZĘŚĆ II

WPŁYW SPRAW

1. Liczba spraw ujętych w ewidencji ogółem w roku objętym informacją - 3753, w tym spraw:

1.1. pozostałych w ewidencji z okresu poprzedniego (łącznie sprawy administracyjne i sprawy z zakresu opłat za użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych) - 342

1.2.wpływ spraw w roku objętym informacją - 3411

2. Rodzaje spraw, które wpłynęły w roku objętym informacją[i] :

2.1.Liczba spraw administracyjnych – ogółem 2725

Lp.	Określenie rodzaju sprawy	Liczba spraw
1.	objęte proceduralnie przepisami Ordynacji podatkowej	391
2.	działalność gospodarcza	12
3.	planowanie i zagospodarowanie przestrzenne	225
4.	pomoc społeczna, świadczenia rodzinne i zaliczka alimentacyjna, oświata (stypendia, pomoc materialna itd. ), dodatki mieszkaniowe, sprawy socjalne	1516
5.	gospodarka nieruchomościami (bez opłat za wieczyste użytkowanie) , przekształcanie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, prawo geodezyjne i kartograficzne	237
6.	ochrona środowiska, ochrona przyrody i ochrona zwierząt, odpady i utrzymanie porządku i czystości w gminach	94
7.	prawo wodne	18
8.	rolnictwo, leśnictwo, rybactwo śródlądowe, łowiectwo	9
9.	handel, sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych	29
10.	prawo o ruchu drogowym, drogi publiczne, transport drogowy	116
11.	prawo górnicze i geologiczne	2
12.	egzekucja administracyjna	10
13.	inne, pozostałe, w tym skargi i wnioski rozpatrywane w trybie Działu VIII Kpa	66

2.2. Sprawy podlegające rozpatrzeniu w trybie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z p.zm. – dalej jako Ppsa)/[ii] - 347

2.3.Liczba spraw z zakresu aktualizacji opłat za użytkowanie wieczyste - 339

2.4.Liczba postanowień sygnalizacyjnych - 0

CZĘŚĆ III

ZAŁATWIANIE SPRAW ADMINISTRACYJNYCH

1. Liczba spraw załatwionych ogółem w roku objętym informacją - 3000

Lp.

Określenie rodzaju rozstrzygnięcia

Liczba spraw

akty wydane przez SKO jako organ II instancji /[iii],

w tym :

akty wydane przez SKO w trybie art. 127 § 3 Kpa oraz jako organ II instancji zgodnie z art. 221 Ordynacji podatkowej /

- sposób rozstrzygnięcia patrz → tabela z pkt 1.1.

2132

akty wydane przez SKO jako organ I instancji /[iv]

- sposób rozstrzygnięcia patrz → tabela z pkt 1.2.

390

postanowienia wydane przez SKO w wyniku rozpatrzenia zażaleń na bezczynność organu, w tym :

uznające zażalenia za uzasadnione

akty wydane przez SKO po rozpatrzeniu w trybie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z p.zm.)

305

pozostałe /[v]

162

1.1. Szczegółowe omówienie sposobu załatwienia sprawy przez SKO jako organ II instancji: 2132

Lp.	Określenie rodzaju rozstrzygnięcia	Liczba spraw
1.	decyzje utrzymujące w mocy zaskarżone decyzje (art. 138 § 1 pkt 1 Kpa oraz art.233 § 1 pkt 1 Op) /[vi]	1043
2.	decyzje uchylające decyzje organu I instancji i orzekające co do istoty sprawy oraz uchylające decyzje organu I instancji i umarzające postępowanie (art. 138 § 1 pkt 2 Kpa oraz art. 233 § 1 pkt 2a Op) /⁷	398
3.	decyzje uchylające decyzje organu I instancji i przekazujące sprawy do ponownego rozpatrzenia (art. 138 § 2 Kpa oraz art. 233 § 2 Op) /⁷	487
4.	decyzje umarzające postępowanie odwoławcze (art. 138 § 1 pkt 3 Kpa oraz art. 233 § 1 pkt 3 Op) /⁷	20
5.	pozostałe	184

1.2. Szczegółowe omówienie sposobu załatwienia sprawy przez SKO jako organ I instancji: 390

Lp.	Określenie rodzaju rozstrzygnięcia	Liczba spraw
1.	postanowienia o wznowieniu postępowania i wyznaczeniu organu właściwego do jego przeprowadzenia (art.150 § 2 Kpa oraz art. 244 § 2 Op) /[vii]	62
2.	decyzje o odmowie wznowienia postępowania (art. 149 § 3 Kpa oraz art. 242 § 3 Op) /⁸	0
3.	decyzje o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie nieważności decyzji (art. 157 § 3 Kpa oraz art. 249 § 3 Op) /⁸	7
4.	decyzje stwierdzające nieważność decyzji organu I instancji oraz decyzje stwierdzające wydanie decyzji przez organ I instancji z naruszeniem prawa (art. 156 – 158 Kpa oraz art. 247 – 251 Op) /⁸	275
5.	decyzje o odmowie stwierdzenia nieważności decyzji (art. 158 § 1 Kpa oraz art. 248 § 3 Op ) /⁸	15
6.	decyzje odmawiające uchylenia decyzji po wznowieniu postępowania (art. 151 Kpa oraz art. 245 Op) /⁸	1
7.	decyzje uchylające i rozstrzygające o istocie sprawy oraz decyzje stwierdzające wydanie decyzji przez organ I instancji z naruszeniem prawa wydane po wznowieniu postępowania(art. 151 Kpa oraz art. 245 Op) /⁸	15
8	decyzje umarzające postępowanie prowadzone w I instancji przez SKO (art. 105 § 1 Kpa oraz art. 208 Op)	7
9.	pozostałe	8

2. Liczba spraw administracyjnych pozostałych do załatwienia przez SKO w roku objętym informacją/[viii] - 371

CZĘŚĆ IV

ZAŁATWIANIE SPRAW Z ZAKRESU OPŁAT ZA UŻYTKOWANIE WIECZYSTE NIERUCHOMOŚCI GRUNTOWYCH

1. Liczba spraw z zakresu opłat za użytkowanie wieczyste załatwionych w roku objętym informacją ogółem - 290

w tym ugody - 2

2. Liczba wniesionych sprzeciwów od orzeczeń SKO - 42

3. Liczba spraw pozostałych do załatwienia przez SKO/⁹ - 92

CZĘŚĆ V

SKARGI DO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO

1. Sprawy prowadzone przez Kolegium w trybie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r.
Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153,
poz. 1270 z p.zm. – dalej jako Ppsa) :

Liczba spraw w roku objętym informacją ogółem - 305

w tym :

1.1. Liczba skarg na decyzje i postanowienia Kolegium skierowanych
do WSA w roku objętym informacją, ogółem - 287

wskaźnik „zaskarżalności” /[ix] - (287:2143)x100 = 13,4%

(stosunek liczby skarg skierowanych do sądu w danym roku do ogólnej liczby podjętych w danym roku przez kolegium rozstrzygnięć podlegających zaskarżeniu)

1.2. Liczba skarg na bezczynność Kolegium skierowana do WSA w roku
objętym informacją, ogółem - 2

1.3. Liczba skarg uwzględnionych przez Kolegium we własnym zakresie
w trybie art. 54 § 3 Ppsa, ogółem - 4

1.4. Liczba skarg kasacyjnych na orzeczenia WSA (w tym zażaleń na postanowienia) skierowanych przez SKO w roku objętym informacją
do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie , ogółem - 10

1.5. Liczba innych spraw prowadzonych przez Kolegium w trybie określonym
przepisami Ppsa, skierowanych do WSA, ogółem/[x] - 2

2. Skargi na akty i czynności Kolegium rozpatrzone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny prawomocnymi orzeczeniami w roku objętym informacją :

Liczba orzeczeń WSA w roku objętym informacją ogółem - 235

w tym :

Lp.

Rodzaj rozstrzygnięcia

Liczba spraw

Skargi na decyzje i postanowienia rozpoznane przez Sąd

w tym :

uwzględnienie skargi

233

Skargi na bezczynność Kolegium rozpoznane przez Sąd

w tym :

uznające skargi za uzasadnione

INFORMACJE DODATKOWE i WNIOSKI

1. Wybrane problemy z orzecznictwa Kolegium

Podatki i opłaty

W 2011 roku wpływ spraw podatkowych utrzymał się mniej więcej na poziomie roku 2010r.

Jeśli chodzi o charakter spraw, większość odwołań dotyczyła decyzji ustalających i określających wysokość zobowiązania podatkowego. Skarżący odwoływali się głównie z powodów merytorycznych. Powodów tego stanu rzeczy upatrywać można w tym, że poziom znajomości i stosowania przepisów proceduralnych z zakresu prawa podatkowego w gminach znacznie wzrósł i bardzo rzadko trafiają do Kolegium sprawy z uchybieniami formalnymi.

W odniesieniu do roku 2010, w 2011 roku podniosła się ilość odwołań w sprawach o ulgi podatkowe, głównie umorzenia; w 2009 było 58 takich spraw, w 2010 – 31, w 2011 – 42. Ponieważ postępowania wyjaśniające w sprawie udzielania ulg podatkowych w znakomitej większości gmin przeprowadzane są prawidłowo, a decyzje są odzwierciedleniem materiału dowodowego, Kolegium większość tych decyzji utrzymywało w mocy.

Podobnie jak w latach poprzednich odwołania w przeważającej mierze dotyczyły podatku od nieruchomości. Odwołań w sprawie podatku leśnego nie było w ogóle, pewna część dotyczyła podatku rolnego i łącznego zobowiązania pieniężnego. Chodziło głównie o zwolnienie z podatku rolnego – spraw tych było zaledwie 5.

Odwołania związane z opłatą targową praktycznie niemal zanikły – było ich tylko 2 i to od tego samego podatnika. Spraw związanych z opłatą uzdrowiskową było zaledwie kilka.

Zaskarżalność decyzji podatkowych do WSA w Szczecinie pozostaje na mniej więcej tym samym poziomie, co w latach ubiegłych. Wyroki WSA bywają różne, jednak w większości Sąd oddala skargi.

W 2011 roku wniesiono 4 skargi kasacyjne. Poza tym rok 2011 nie odznaczył się szczególnie pod względem kontrowersji interpretacyjnych.

Gospodarka nieruchomościami

Na tle stosowania przepisów dotyczących opłat adiacenckich i planistycznych (art. 98a oraz art. 143-148b ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami Dz. U. z 2004 r., Nr 261, poz. 2603, zm. Dz. U. z 2007, Nr 173, poz. 1218) oraz art. 36 ust. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r., Nr 80, poz. 717 ze zm.), wyłaniają się następujące uwagi i wnioski:

Metoda ustalania opłat adiacenckich i planistycznych na podstawie wyceny rzeczoznawcy majątkowego jest złożona, kosztowna i wysoce zawodna. Zależy przede wszystkim od kwalifikacji zawodowych, doświadczenia i osobistych umiejętności rzeczoznawcy majątkowego. Brak przy tym skutecznej procedury umożliwiającej należytą weryfikację operatów szacunkowych. Tego zadania w żadnym przypadku nie ułatwiają przepisy art. 157 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Istotna jest przy tym okoliczność, że organ prowadzący postępowanie nie może zbyt głęboko wkraczać w merytoryczną zasadność opinii rzeczoznawcy majątkowego, ponieważ nie dysponuje wiadomościami specjalnymi, które posiada biegły. Powinien jednak dokonać oceny operatu szacunkowego pod względem formalnym, tj. zbadać czy został on sporządzony i podpisany przez uprawnioną osobę, czy zawiera wymagane przepisami prawa elementy treści, nie zawiera niejasności, pomyłek, braków, które powinny być sprostowane lub uzupełnione, aby dokument ten miał wartość dowodową (pogląd wyrażony w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 lipca 2007r., sygn. akt IV SAlWa 1014/07, LEX nr 362495).

Wyżej poczynione spostrzeżenia powinny stanowić podstawę generalnej zmiany w podejściu do ustalania opłat nie tylko adiacenckich ale także opłat planistycznych oraz rocznych z tytułu użytkowania wieczystego, a także w podejściu do rozpatrywania sporów powstałych na ich tle. Stosowne postulaty w tym zakresie Kolegium zgłaszało już w sprawozdaniach za poprzednie lata.

Ustalanie opłat rocznych za użytkowanie wieczyste nieruchomości jest kosztowne. Koszty wykonania operatów szacunkowych powodują, że aktualizacje opłat rocznych za użytkowanie wieczyste nieruchomości były przeprowadzane raz na kilka, a nawet kilkanaście lat. Odstęp czasowy pomiędzy kolejnymi aktualizacjami sprawiał, że zaproponowane opłaty różnią się nawet o kilkaset procent od dotychczasowych, co się oczywiście spotyka z niezrozumieniem i protestami użytkowników wieczystych. Temu niekorzystnemu dla użytkowników wieczystych zjawisku miała zapobiec nowelizacja ustawy o gospodarce nieruchomościami dokonana w ustawie z dnia 28.07.2011r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw. Intencją ustawodawcy było rozwiązanie problemu wysokich i raptownych podwyżek opłat.

Zgodnie z obecnym brzmieniem art. 77 ust. 1 u.g.n. wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej podlega aktualizacji nie częściej niż raz na 3 lata, jeżeli wartość tej nieruchomości ulegnie zmianie. Jak się wydaje przepis ten nie polepsza sytuacji użytkowników wieczystych. Dotychczas opłata mogła być aktualizowana, nie częściej niż raz w roku. Jeśli obecnie aktualizacji można dokonywać nie częściej niż raz na 3 lata, to można również dokonywać raz na pięć czy nawet - jak to się dotychczas nierzadko zdarzało - raz na dziesięć lat.

Nowelizacja wniosła zatem niewiele nowego w zakresie możliwych wysokich podwyżek opłat. Przepis ten powinien brzmieć: „aktualizacji dokonuje się raz na 3 lata”. Tak sformułowany, mógłby rzeczywiście zapobiegać nadmiernemu, jednorazowemu wzrostowi opłaty.

Gwałtowną podwyżkę opłaty ma łagodzić wprowadzony nowelą przepis art. 77 ust. 2a u.g.n.. Przepis ten jest jednak wysoce niejasny.

Dr Małgorzata Szczerbińska-Byrska w artykule zamieszczonym w nr 62 czasopisma „Casus” str. 52, wykazała wielość możliwych, przeciwstawnych wykładni wspomnianego przepisu art. 77 ust. 2a.

Nadto należy stwierdzić, że omawiany przepis art. 77 ust. 2a u.g.n. adresowany jest do właściwych organów ustalających opłatę roczną.

Zgodnie z art. 79 ust. 3 u.g.n. nadal istnieją tylko dwa rodzaje orzeczeń co do istoty sprawy, które może wydać kolegium, po złożeniu przez użytkownika wieczystego wniosku o ustalenie, że opłata jest nieuzasadniona lub uzasadniona w innej wysokości, to jest o oddaleniu wniosku lub o ustaleniu nowej wysokości opłaty. Innego rodzaju rozstrzygnięć ustawa nie przewiduje, chyba że w kwestiach procesowych, do których mają zastosowanie przepisy k.p.a. wymienione w art. 79 ust. 7 ustawy.

Opłata adiacencka z tytułu wzrostu wartości nieruchomości na skutek jej podziału – ustawa z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami.

Według przepisu art. 98a ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami, obowiązującego od 22.09.2004r., jeżeli w wyniku podziału nieruchomości dokonanego na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego, który wniósł opłaty roczne za cały okres użytkowania tego prawa, wzrośnie jej wartość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta może ustalić, w drodze decyzji, opłatę adiacencką z tego tytułu. Wysokość stawki procentowej opłaty adiacenckiej ustala rada gminy, w drodze uchwały, w wysokości nie większej niż 30 % różnicy wartości nieruchomości. Ustalenie opłaty adiacenckiej może nastąpić w terminie 3 lat od dnia, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne.

Artykuł 98a ust. 1a stanowi, że ustalenie opłaty adiacenckiej może nastąpić, jeżeli w dniu, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale nieruchomości stało się prawomocne, obowiązywała uchwała rady gminy, o której mowa w ust. 1. Do ustalenia opłaty adiacenckiej przyjmuje się stawkę procentową obowiązującą w dniu, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale nieruchomości stało się prawomocne.

Według aktualnego stanowiska WSA w Szczecinie uchwały rad gmin w sprawie ustalenia stawki procentowej opłaty adiacenckiej z tytułu wzrostu wartości nieruchomości na skutek jej podziału, wydane na podstawie nieobowiązującego już art. 98 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami, przestały obowiązywać.

SKO w Koszalinie nie podziela tego stanowiska uważając, za NSA w Warszawie, że uchwały wydane na podstawie art. 98 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami pozostały w obrocie prawnym, a ich eliminacja może nastąpić dopiero po wszczęciu stosownego postępowania. Rozstrzygnięcie tej kwestii nastąpi po rozpatrzeniu spraw przez NSA, albowiem nasze kolegium wniosło 3 skargi kasacyjne.

Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne - ustawa z dnia 27 marca 2003r.

Podobnie jak w latach ubiegłych w wielu przypadkach organy pierwszej instancji z naruszeniem konstytucyjnej zasady równości odmawiały ustalenia warunków zabudowy. Zdarzało się, iż bez wskazania podstaw odmiennego potraktowania poszczególnych wnioskodawców- często właścicieli sąsiednich nieruchomości – przy zbliżonym, bądź takim samym stanie faktycznym, wydają odmienne w swej treści decyzje. W takich sytuacjach Kolegium uchylało kwestionowane przez strony decyzje organów pierwszej instancji i sprawę przekazywało do ponownego rozpatrzenia.

W 2011 roku dominowały sprawy z odwołań pochodzących od właścicieli nieruchomości sąsiednich, sprzeciwiających się realizacji zabudowy na działkach sąsiednich. Ponieważ postępowanie poprzedzające wydanie tych decyzji przeprowadzane jest prawidłowo, a decyzje są odzwierciedleniem zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności analiz urbanistyczno-architektonicznych, Kolegium większość tych decyzji utrzymało w mocy.

W kilku przypadkach, z uwagi na naruszenie przepisów prawa materialnego – ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i przepisów proceduralnych tj. Kpa - kwestionowane decyzje uchylono. Kolegium uzasadniając swoje decyzje wskazywało, iż zgoda sąsiadów, właścicieli nieruchomości sąsiednich, nie jest wymagana, bowiem żaden przepis prawa nie nakazuje organom prowadzącym postępowanie w sprawie o ustalenie warunków zabudowy uzyskania takiej zgody.

W kilku sprawach odmówiono wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji organów pierwszej instancji, bowiem wnioskodawcy nie wskazali normy prawa powszechnie obowiązującego, z której wynikałyby bezpośrednio dla nich określone prawa i obowiązki i przydające im legitymację strony do żądania stwierdzenia nieważności ostatecznej decyzji organu pierwszej instancji.

Kolegium umarzało postępowania wszczęte wnioskami osób niebędących stronami w toczącym się z wniosku innych podmiotów postępowań.

Odwołania od decyzji w sprawie warunków zabudowy wnoszone były także przez inwestorów ze względu na nieprawidłowości występujące na etapie wyznaczania obszaru analizowanego oraz przeprowadzanej analizy funkcji i cech zabudowy w zakresie warunków, o których mowa w art.61 ust.1 pkt 1-5 ustawy; wyniki analizy warunkują treść rozstrzygnięcia wniosku stron.

W roku 2011 na tle rozpatrywanych spraw oraz wyroku WSA w Szczecinie wystąpiły rozbieżności w interpretacji art.55 ustawy, zgodnie z którym decyzja o ustaleniu lokalizacji celu publicznego jak i decyzja o warunkach zabudowy wiąże organ wydający decyzję o pozwoleniu na budowę, w związku z § 12 ust.2 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie , dot. odległości obiektu od granicy działki. W ocenie Kolegium , co zostało poparte orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego, organ ustalający warunki zabudowy nie ma kompetencji do przesądzania, jaka precyzyjnie ma być odległość budynku od granicy sąsiedniej działki lecz organ wydający później pozwolenie na budowę. Organ musi wtedy wiążąco wypowiedzieć się m.in. na temat usytuowania, obrysu i układu istniejących i projektowanych obiektów budowlanych, ze wskazaniem wymiarów, rzędnych itp.

Przepis § 12 rozporządzenia daje możliwość usytuowania budynku m.in. bezpośrednio przy granicy z działką sąsiednią jeżeli wynika to z ustaleń planu miejscowego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu. Zapis ten jest jednak interpretowany przez organy architektoniczno- budowlane jako dający uprawnienie organom wydającym decyzje o warunkach zabudowy do orzekania o konkretnej lokalizacji obiektu na działce. Kolegium nie podziela tego poglądu .

Wiele nieprawidłowości wykazują decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Przede wszystkim organy I instancji błędnie interpretują pojęcie celu publicznego, pomimo dosyć jasnej definicji tego pojęcia w art.2 pkt 5 ustawy. Bardzo często charakter publiczny jest mylony z interesem indywidualnym czy też grupowym.

Pozytywnie należy ocenić zmiany wprowadzone do ustawy a przede wszystkim do art.53 ust 5 jak też do art.56 - co wpłynie na szybkość postępowania / art.12 Kpa/. Przepisy te przewidują bowiem, że zażalenie na postanowienie w sprawie uzgodnienia projektu decyzji przysługuje wyłącznie inwestorowi. Z woli ustawodawcy właściciele działek sąsiednich zostali wyłączeni z kręgu uprawnionych do zaskarżania postanowień organu w tym przedmiocie.

Pomoc społeczna i świadczenia rodzinne

Świadczenia rodzinne.

Oceniając ilość wpływu spraw w 2011 r. zarówno z pomocy społecznej jak i świadczeń rodzinnych zauważyć należy, iż w 2011 r. wiele odwołań wpłynęło od decyzji odmownych w sprawie świadczeń pielęgnacyjnych, decyzji uchylających przyznane świadczenia rodzinne oraz decyzji ustalających i wzywających do zwrotu świadczeń nienależnie pobranych.

Na wzrost odwołań wpłynęła, tak jak w 2010 r., trudna do jednoznacznej interpretacji treść art. 17 ust. 5 pkt. 2 lit. a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych /Dz.U.06. nr. 139 poz. 992/ obowiązująca do 14.10.2011 r. Zgodnie z w/w artykułem świadczenie pielęgnacyjne nie przysługiwało, jeżeli osoba wymagająca opieki pozostawała w związku małżeńskim. W tej sprawie wypowiedział się już Trybunał Konstytucyjny, który postanowieniem z dnia 1 czerwca 2010r. przedstawił Sejmowi RP uwagi dot. niezbędności działań ustawodawczych zmierzających do zapewnienia spójności zasad przyznawania świadczeń pielęgnacyjnych/art.17 ust.5 pkt 2 lit.a/. Wprowadzona zmiana jest tylko zmianą pozorną, polegającą na dodaniu do art.17 ust.5 pkt 2 lit.a/ ustawy, przepisu odmiennie brzmiącego, ale implikującego analogiczną normę, jak jego wersja pierwotna.

Pomimo uznania przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dn. 18.07.2008 r /sygn. akt P 27/07/ niezgodności art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP zwracając tym samym uwagę, że do organów należeć będzie ocena skutków tego orzeczenia w konfrontacji z innymi przesłankami określającymi prawo do świadczenia pielęgnacyjnego - organy odmawiały przyznania wnioskowanego świadczenia małżonkom, co wpłynęło na znaczny wzrost odwołań od decyzji odmownych wydanych w tym zakresie.

Zmiana ustawy o świadczeniach rodzinnych nie przyniosła jednak spodziewanych jasnych i precyzyjnych unormowań, co nadal wpływa na trudności w stosowaniu tych przepisów a przede wszystkim art.17. Zatem nadal sądy administracyjne będą wskazywały w swoich wyrokach sposób interpretacji tego przepisu.

Również zmiana art.5 / ust.4 ,4a i 4b/ w części dot. dochodu uzyskanego i utraconego nie przyczyni się do ujednolicenia orzecznictwa, bowiem nadal będzie je kształtowało orzecznictwo sądów administracyjnych, które w okresie roku 2010 i 2011 zaprezentowało nową , zdaniem Kolegium, logiczną i racjonalną ,interpretację art. 5 ust.4 i 4a ustawy o świadczeniach rodzinnych, jak i § 18 rozporządzenia z dnia 2.06.2005r.w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne, a które nie zostało w pełni uwzględnione przez ustawodawcę. Problem ten dotyczy też spraw z zakresu funduszu alimentacyjnego. Błędna interpretacja przez organy I instancji art. 5 ust. 4a ustawy o świadczeniach rodzinnych dot. ustalenia dochodu rodziny uprawniającego do dalszego pobierania przyznanych świadczeń rodzinnych w sytuacji uzyskania dochodu w trakcie pobierania przyznanych świadczeń rodzinnych spowodowała wydawanie decyzji uchylających przyznane świadczenia oraz decyzji ustalających kwoty świadczeń nienależnie pobranych i tym samym lawinowy napływ odwołań do Kolegium.

Przejrzystość przepisów w tym zakresie mają zapewnić nowe przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2012 r. ale będą dotyczyły tylko nowych wniosków złożonych w 2012r.

Ruch drogowy

W porównaniu do roku 2011 wpływ odwołań dotyczących realizacji przepisów ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005r. Nr 108, poz. 908 z późn. zm.) uległ niewielkiemu zmniejszeniu.

Na skutek nowelizacji ustawy o transporcie drogowym z dnia 04 lutego 2011r. polegającej na uchyleniu art. 6 i 7 ustawy z dnia 06 września 2001r. (Dz. U. z 2007r. Nr 125, poz. 874 z późn. zm.) limity na taksówki straciły ważność, co oznacza, że transport drogowy taksówką może wykonywać każdy, kto spełni ustawowe warunki dostępu do zawodu. Rozwiązanie powyższe z pewnością spowodowało zmniejszenie odwołań od odmowy wydawania licencji na wykonywanie transportu tego rodzaju, ponieważ takie rozwiązanie jest w świetle przepisów ustawy możliwe tylko, gdy wnioskodawca nie spełnia warunków nakazanych przepisami prawa.

Jednocześnie zmianie tak w orzecznictwie sądowym, jak i w obowiązujących przepisach prawa nastąpiły sprawy z zakresu problematyki dotyczące zatrzymywania prawa jazdy dłużnikom alimentacyjnym. Dotychczas obowiązywał procedura określona w art. 5 ustawy z dnia 07 września 2007r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. Nr 1, poz. 7 z późn. zm.). Zmiana w tym zakresie nastąpiła w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, którą w art. 2 zmienione zostało brzmienie art. 5 wymienionej wcześniej ustawy, które powoduje dłuższą i bardziej utrudnioną procedurę uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych. Wprowadzono bowiem obowiązek wydania przez organ właściwy dłużnika (właściwy ośrodek pomocy społecznej) wydania stosownej decyzji w tym zakresie. Ograniczono również przyczyny takiego uznania i przyjęto, że uchylającym się od zobowiązań alimentacyjnych jest ten dłużnik, który przez okres ponad sześciu miesięcy nie wywiązywał się z ciążącego na nim obowiązku w kwocie, co najmniej 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów. Dopiero ostateczna decyzja o uznanie dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych daje podstawę do kierowania wniosku do starosty o zatrzymanie prawa jazdy. Takie rozwiązanie powoduje zmniejszenie wpływu odwołań w tym zakresie, ponieważ następuje tzw. pierwszy etap, który już pewne przypadki eliminuje.

Pozostała problematyka dotycząca realizacji przepisów ustawy - Prawo o ruchu drogowym w 2011r. nie odbiegała od dotychczasowego orzecznictwa. Głównie stanowiły je przepisy:

- art. 122 ust. 1 pkt 4 ustawy – wydanie decyzji administracyjnych przez organ pierwszej instancji w sprawie kierowania kierowców na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji z uwagi na stan zdrowia.

Wszczęcie postępowania administracyjnego w niniejszych sprawach w większości przypadków następowało na wniosek Prokuratora, który nadzorując postępowanie w innych sprawach kierował podejrzanego na badania psychiatryczne, a wyniki tych badań wskazywały na prawdopodobieństwo wpływu stanu zdrowia kierowcy na możliwość kierowania pojazdem (obciążeniem nałogiem lub zaburzeniami psychiatrycznymi).

Zauważyć należy, że organ pierwszej instancji otrzymując taki wniosek obowiązany jest go traktować jako informację o pogorszeniu stanu zdrowia kierowcy, co oznacza konieczność przeprowadzenia w tym zakresie własnego postępowania dowodowego. Obowiązku tego organy często nie wykonywały, co było przyczyną uchylania decyzji i przekazywania do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji.

- art. 140 ust. 1 ustawy – odwołania od decyzji organów pierwszej instancji o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym.

Decyzje tego rodzaju podejmowane były przez organy wydające te uprawnienia po otrzymaniu z właściwego Sądu Rejonowego prawomocnego wyroku orzekającego zakaz prowadzenia pojazdów na określonym czas. Działania organu pierwszej instancji w tym zakresie z mocy prawa są obligatoryjne. Druga grupa odwołań to odwołania od decyzji organu wydającego uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym w przypadku niepoddania się w terminie przez kierowcę badaniom lekarskim, na które został skierowany odrębną decyzją administracyjną. W 2011r. zdecydowanie zmniejszyła się liczba odwołań o odmowie wydania prawa jazdy, co związane jest z „zakończeniem procedury” wymiany tych dokumentów z mocy prawa. Pozostałe odwołania od decyzji organów pierwszej instancji w zakresie stosowania ustawy - Prawo o ruchu drogowym to: odwołania od decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy i cofnięcia uprawnień diagnostom.

Transport drogowy

Wpływ odwołań w zakresie stosowania ustawy z dnia 06 września 2011r. o transporcie drogowym (tekst jedn. Dz. U. z 2007r. Nr 125, poz. 874 z późn. zm.) utrzymuje się na stosunkowo niskim poziomie.

Rejestracja pojazdów

tj. stosowanie ustawy z dnia 22 lipca 2002r. w sprawie rejestracji pojazdów (Dz. U. z 2007r. Nr 186, poz. 1322 z późn. zm.). Odwołania od decyzji organów pierwszej instancji dotyczyły głównie odmowy rejestracji pojazdów z uwagi na brak wymaganych ustawą dokumentów, a głównie: potwierdzenia tytułu własności pojazdu i dowodów potwierdzających rodzaj pojazdu.

Ochrona trzeźwości i przeciwdziałanie alkoholizmowi

tj. stosowanie ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn. Dz. U. z 2007r. Nr 70, poz. 473 z późn. zm.). W 2011r. zmniejszyła się ilość spraw w ramach stosowania przepisów w/w ustawy. Odwołania w tym zakresie dotyczyły głównie stwierdzenia przez organ pierwszej instancji wygaśnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w związku z nieuiszczeniem w terminie opłaty za udzielone zezwolenia oraz cofnięcie zezwolenia w związku z naruszeniem zasad sprzedaży tych napojów (art. 18 ust. 10 i ust. 12 ustawy). Podkreślić należy, że wyczerpującego postępowania dowodowego, często uzupełniającego przez Kolegium wymagały sprawy dotyczące cofnięcia zezwoleń.

2. Przyczyny zaległości w rozpatrywaniu spraw oraz proponowane rozwiązania w tym zakresie, itp.;

W roku 2011 nie wystąpiły zaległości w rozpatrywaniu spraw przez Kolegium. Sprawy były rozpatrywane w ustawowych terminach.

W 9 przypadkach Kolegium zawiesiło postępowanie. W 6 sprawach zawieszenie postępowania nastąpiło na wniosek strony, a w 3 zawieszono postępowanie z urzędu. W 8 sprawach zawieszono postępowanie do czasu rozstrzygnięcia przez Naczelny Sąd Administracyjny.

W 140 sprawach kolegium wyznaczyło nowy termin ich załatwienia.

3. Informacja nt. skarg kasacyjnych – liczba uwzględnionych skarg złożonych przez Kolegium itd.

W roku 2011 Kolegium, nie zgadzając się z wyrokami Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie złożyło 10 skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego. W okresie objętym informacją w tych sprawach NSA nie zajął stanowiska.

W roku 2011 Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznał 2 skargi kasacyjne wniesione przez SKO (z 2009r. i z 2010) W obu sprawach oddalono skargę kasacyjną.

4. Kontrole przeprowadzone w Kolegium przez MSWiA, Kancelarię Premiera, NIK i inne uprawnione organy (np. ZUS) – wyniki, wystąpienia pokontrolne i ich wykonanie.

W roku 2011r. nie przeprowadzono żadnych kontroli w Kolegium.

Archiwum Państwowe przeprowadziło ekspertyzę archiwalną polegającą na ocenie stosowania w Kolegium haseł klasyfikacyjnych z jednolitego rzeczowego wykazu akt głównie dotyczących działalności orzeczniczej.

5. Omówienie wydanych przez Prezesa SKO postanowień sygnalizacyjnych

W roku 2011 Prezes SKO w Koszalinie nie wydała postanowień sygnalizacyjnych.

6. Działalność pozaorzecznicza Kolegium – opiniowanie aktów prawnych, zgromadzenia krajowe i regionalne SKO, szkolenia, wydawnictwa, współpraca z innymi organami państwa i instytucjami.

W roku 2011 Prezes Kolegium uczestniczyła w obradach Krajowej Reprezentacji Samorządowych Kolegiów Odwoławczych (m.in. w sprawie zmiany ustawy o samorządowych kolegiach odwoławczych), a członkowie Kolegium w konferencjach i szkoleniach dotyczących nowelizacji kodeksu postępowania administracyjnego.

7. Wykonanie budżetu, zatrudnienie, płace i kwalifikacje osób zatrudnionych.

Wykonanie budżetu za rok 2011 przedstawia się następująco:

- plan 1.718.628

- wykonanie 1.718.595,78, tj. 99,99%.

Płace zostały naliczone zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2002 r. w sprawie wielokrotności kwoty bazowej (Dz.U. Nr 109, poz. 960 ze zm.).

Kwalifikacje osób zatrudnionych wykazano w części I pkt 2 niniejszej informacji.

Wytworzył:

Halina Rudzińska

Udostępnił:

Skórka Damian

(2012-03-28 12:03:00)

Ostatnio zmodyfikował:

Skórka Damian

(2014-03-20 14:01:50)

DRUKUJ TĘ STRONĘ Obrazek drukarki

ZAMKNIJ